Không chỉ là Di sản Văn hóa và Thiên nhiên Thế giới đầu tiên của Việt Nam được UNESCO công nhận, Quần thể danh thắng Tràng An còn là một trong những điểm đến hiếm hoi hội tụ đủ vẻ đẹp của thiên nhiên nguyên sơ, giá trị văn hóa – lịch sử sâu sắc cùng sức sống du lịch ngày càng bền vững. Nằm trọn trong vùng đất Ninh Bình linh thiêng, Tràng An đang ngày càng khẳng định vị thế trên bản đồ du lịch thế giới.
Tràng An – Kỳ quan kép giữa lòng cố đô Ninh Bình
I. Di sản “kép” đầu tiên và duy nhất của Việt Nam
Quần thể danh thắng Tràng An tọa lạc tại phía Đông tỉnh Ninh Bình, bao gồm ba khu vực chính: Khu du lịch sinh thái Tràng An, Di tích cố đô Hoa Lư, và khu tâm linh chùa Bái Đính, trải dài trên diện tích gần 12.000 ha. Năm 2014, nơi đây chính thức được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa và Thiên nhiên Thế giới, trở thành di sản “kép” đầu tiên tại Việt Nam và hiếm hoi trên toàn cầu.
Giá trị văn hóa của Tràng An thể hiện qua các di tích khảo cổ học trong các hang động – minh chứng cho sự cư trú và thích nghi của con người suốt hơn 30.000 năm. Song song, giá trị thiên nhiên được bảo tồn gần như nguyên vẹn: hệ thống núi đá vôi, thung lũng, sông ngòi đan xen như một “bảo tàng địa chất” sống động kéo dài từ kỷ Đại Tân.
II. Vẻ đẹp sông núi hùng vĩ, mê hoặc lòng người
Quần Thể bao bọc bởi những dãy núi trùng điệp
Du khách đến Tràng An sẽ được đắm chìm trong một không gian sơn thủy hữu tình: những dòng sông xanh biếc len lỏi qua các hang động huyền bí, nối liền hàng chục thung lũng, bao quanh bởi núi non trùng điệp. Trên chiếc thuyền nan nhẹ lướt, hành trình khám phá kéo dài khoảng 2–3 giờ như một cuộc trở về với thiên nhiên nguyên sơ và thiêng liêng.
Trên tuyến du lịch thủy, du khách có thể ghé qua hang Sáng, hang Tối, hang Ba Giọt, hang Nấu Rượu, hay các điểm văn hóa như đền Trình, đền Trần, phủ Khống… Mỗi điểm đến gắn liền với huyền thoại, truyền thuyết dân gian, làm nên chiều sâu văn hóa và trải nghiệm độc đáo chỉ có ở Tràng An.
III. Giá trị văn hóa – lịch sử đặc sắc và trường tồn
Lễ hội Tràng An hàng năm
Không chỉ đẹp về cảnh quan, Tràng An còn là nơi in dấu lịch sử dựng nước và giữ nước. Nơi đây từng là kinh đô Hoa Lư của nước Đại Cồ Việt dưới thời Đinh – Tiền Lê, một vùng đất “phòng thủ tự nhiên” nhờ địa hình núi đá vôi hiểm trở và hệ thống sông ngòi chằng chịt.
Các di tích như đền vua Đinh, vua Lê, chùa Bái Đính và dấu tích thành cổ Hoa Lư hiện vẫn được bảo tồn, kết hợp hài hòa giữa không gian tâm linh, tín ngưỡng với cảnh sắc thiên nhiên. Những lễ hội truyền thống, đặc biệt là lễ hội Tràng An vào mùa xuân, thu hút hàng vạn du khách hành hương, góp phần lưu giữ và phát huy bản sắc văn hóa vùng đất cố đô.
IV. Tràng An – Hướng tới du lịch xanh và bền vững
Phim trường ‘Kong: Skull Island’
Trong bối cảnh nhiều danh thắng đang chịu sức ép phát triển du lịch, Tràng An vẫn kiên trì định hướng phát triển bền vững. Việc hạn chế phương tiện cơ giới, ưu tiên thuyền tay, kiểm soát số lượng khách tham quan mỗi ngày, và bảo tồn cảnh quan tự nhiên – đã giúp nơi đây giữ nguyên nét nguyên sơ và cân bằng sinh thái.
Chính cách làm du lịch “chậm”, tôn trọng thiên nhiên và cộng đồng đã giúp Tràng An trở thành hình mẫu về du lịch xanh của Việt Nam, được nhiều tổ chức quốc tế đánh giá cao. Đây cũng là lý do Tràng An từng được chọn làm bối cảnh cho bom tấn Hollywood “Kong: Skull Island” (2017), góp phần đưa hình ảnh danh thắng này đến gần hơn với bạn bè quốc tế.
Tràng An không chỉ là một điểm du lịch, mà còn là biểu tượng của sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên, giữa quá khứ và hiện tại. Với những giá trị đặc biệt về cảnh quan, lịch sử và văn hóa, Quần thể danh thắng Tràng An xứng đáng là viên ngọc quý của du lịch Việt Nam – nơi ai đã đến một lần sẽ mang theo ký ức không thể nào quên.
