Nhắc đến vùng đất Tây Ninh, nhiều tín đồ du lịch thường sẽ nghĩ ngay tới các món đặc sản đa dạng như thằn lằn núi bà Đen, bánh tráng Trảng Bàng hay muối tôm… Ngoài nền ẩm thực phong phú, nơi đây còn hội tụ nhiều lễ hội mang đậm nét bản sắc văn hóa của dân tộc, điển hình là Lễ Kỳ Yên.
Lễ thỉnh sắc thần rất long trọng và đông đúc người tham dự
Lễ Kỳ Yên là gì?
Lễ Kỳ Yên được người dân xem như một nghi lễ cầu an, là lễ tế thần Thành hoàng lớn nhất trong năm của các đình làng ở vùng Nam bộ. Tín ngưỡng thờ Thành hoàng làng xuất hiện khá phổ biến trong cuộc sống của người Việt. Theo quan niệm của người dân, Thành hoàng làng là vị thần bản mệnh, là chỗ dựa tâm linh cho cả cộng đồng làng. Mỗi năm Lễ Kỳ Yên sẽ có 2 lễ cúng: Thượng Điền được tiến hành khi thu hoạch xong và Hạ Điền thực hiện khi bắt đầu xuống ruộng. Tùy theo địa phương, 2 tục lệ này có thể gộp chung hoặc trở thành một lễ riêng biệt.
Theo lời kể của các thổ địa Tây Ninh, Bình Tịnh – Phước Lộc là khu đất đầu tiên ở nơi đây được khai phá. Chính vì thế, làng Bình Tịnh và làng Gia Lộc ở Trảng Bàng được mệnh danh là 2 làng cổ lâu đời nhất tại vùng đất này. Trong suốt quá trình khai hoang, lập ấp ở đây, ông cả Đặng Văn Trước được xem là người có công lớn. Vì thế nhân dân trong làng đã cùng nhau xây đền rồi tôn ông làm Thành hoàng làng, thờ tại đình Gia Lộc để ghi nhớ công ơn vĩ đại.
Lễ Kỳ Yên là ngày giỗ hội của làng. Kỳ Yên ở đây mang ý nghĩa là cầu bình an, mong cho mưa thuận gió hòa, mùa màng thuận lợi và cầu cho xóm làng luôn thịnh vượng, ấm no. Đây là dịp để dân làng tụ họp và chia sẻ cùng nhau những câu chuyện gia đình.
Nguồn gốc lễ hội Kỳ Yên
Biểu diễn hát tuồng đặc sắc trong Lễ Kỳ Yên
Lễ Kỳ Yên đã xuất hiện từ rất lâu trong phong tục thờ lễ thần của người Việt. Thời xưa, khi di dân vào phương Nam sinh sống, ông bà ta đã phải đối mặt với thiên nhiên khắc nghiệt và nhiều hiểm họa khôn lường. Lúc bấy giờ, để cầu mong cuộc sống được bình an và ấm no, những người dân ở đây thường xuyên tổ chức lễ cúng cầu an tại các ngôi đình, trao gửi niềm tin của mình cho những vị thần thánh linh thiêng. Và dần dần, vùng Nam Bộ hình thành nên lễ hội Kỳ Yên. Lễ Kỳ Yên là một trong những lễ hội lâu đời nhất, thể hiện rõ những điểm đặc trưng trong văn hóa đình làng của dân Nam Bộ nói riêng và người Việt nói chung.
Thời gian và địa điểm diễn ra Lễ Kỳ Yên ở đình Gia Lộc, Tây Ninh
Từ ngày 14 đến 16 tháng 3 âm lịch hàng năm, người dân địa phương sẽ tổ chức Lễ Kỳ Yên tại đình để kỷ niệm ngày ngày mất của ông cũng như cầu nguyện cho mưa thuận gió hoà, cuộc sống an lành, mùa màng bội thu. Lễ hội được tổ chức tại đền Ông cả Đặng Văn Trước và đình Gia Lộc. Theo các bậc bô lão, sau khi đình được trùng tu, Lễ Kỳ Yên luôn được tổ chức xuyên suốt từ năm 1926 cho đến ngày nay, trở thành một nề nếp sinh hoạt tín ngưỡng dân gian đặc trưng của người dân đất Trảng. Đây là một trong những lễ hội Tây Ninh đặc sắc mà bạn phải nhất định phải đến trải nghiệm.
Lễ Kỳ Yên là một trong những nghi lễ mang đậm nét đặc trưng cho văn hóa của người dân vùng Nam Bộ. Nếu có dịp du lịch Tây Ninh, bạn nhất định phải một lần trải nghiệm những nghi thức độc đáo và các hoạt động thú vị tại đây.
