Tết Té nước (Bun Huột Nặm) là một trong những lễ hội cổ truyền giàu bản sắc của đồng bào dân tộc Lào tại bản Na Sang, xã Núa Ngam, tỉnh Điện Biên. Không chỉ là dịp cầu mưa thuận gió hòa, lễ hội còn là điểm hẹn văn hóa du lịch thu hút du khách mỗi dịp tháng Tư về.
Tổng quan về Tết Té nước – Di sản văn hoá đặc sắc vùng Tây Bắc
Giữa sắc xuân núi rừng Tây Bắc, khi vạn vật hồi sinh, cũng là lúc cộng đồng người Lào ở Điện Biên rộn ràng đón Tết Té nước – Bun Huột Nặm, một lễ hội truyền thống giàu bản sắc văn hóa. Không chỉ là dịp mừng năm mới theo lịch cổ truyền dân tộc, Tết Té nước còn là thời điểm cộng đồng gắn kết, dòng chảy văn hóa được lưu truyền qua từng thế hệ. Đây là một trong những lễ hội lớn và tiêu biểu nhất của đồng bào Lào tại Việt Nam, hiện đang sinh sống chủ yếu tại các xã như Hua Thanh, Mường Pồn, Mường Lói, Na Ư, Pa Thơm,… thuộc huyện Điện Biên (cũ), tỉnh Điện Biên mới theo cập nhật sáp nhập hành chính 2025.
Thời gian tổ chức
Tết Bun Huột Nặm thường được tổ chức vào trung tuần tháng 4 Dương lịch, kéo dài trong 3 ngày với nhiều nghi thức và hoạt động cộng đồng đặc sắc. Đây cũng là thời điểm thời tiết tại Điện Biên vào độ đẹp nhất trong năm: trời xanh, nắng ấm, không khí trong lành, rất thuận lợi để du khách kết hợp du xuân, khám phá văn hóa. Năm 2024, Tết Té nước diễn ra từ ngày 13–15/4 tại bản Na Sang 2, xã Núa Ngam thu hút hàng ngàn lượt người dân và du khách thập phương tham dự.
Ý nghĩa văn hóa
Trong quan niệm của người Lào, nước là biểu tượng của sự tinh khiết, của nguồn sống, của sự gột rửa những điều cũ kỹ và đem lại may mắn. Vì thế, lễ hội Té nước không đơn thuần là trò chơi, mà là nghi thức văn hóa mang tính linh thiêng, với mong muốn xua tan điều xui xẻo, mời gọi những điều tốt lành đến trong năm mới. Ngoài ra, lễ hội còn thể hiện tinh thần đoàn kết, lòng hiếu khách và khát vọng hòa hợp với thiên nhiên – điều đã gắn liền với lối sống của người Lào từ bao đời nay.
Không gian lễ hội – Hội tụ văn hóa giữa lòng Điện Biên
Lễ hội được tổ chức công phu với đầy đủ các nghi thức truyền thống như: lễ buộc chỉ cổ tay chúc phúc, lễ cầu an, lễ rước nước thiêng, lễ phật và dâng vật phẩm, múa dân gian, hát khắp Lào, cùng phần hội sôi nổi với màn té nước giữa cộng đồng. Đặc biệt, không gian lễ hội tại xã Núa Ngam, huyện Điện Biên (cũ) được bài trí theo đúng phong tục truyền thống, tạo nên khung cảnh sinh động và đậm chất bản địa. Đây cũng là dịp để du khách được đắm mình trong những giai điệu dân ca, điệu múa truyền thống như múa lăm vông, múa chămpa, và thưởng thức đặc sản địa phương của người Lào như xôi nếp, thịt nướng, canh ột…
Trải nghiệm dành cho du khách
Tết Té nước không chỉ là lễ hội của người Lào mà còn là điểm hẹn lý tưởng cho du khách khám phá văn hóa cộng đồng. Du khách có thể tham gia các nghi thức buộc chỉ cầu may, cùng người dân chuẩn bị mâm cỗ cúng, tham dự cuộc thi giã bánh dày, mặc trang phục truyền thống Lào và té nước – hoạt động mang lại niềm vui, kết nối mọi người trong tiếng cười giòn tan. Với tinh thần cởi mở, nồng hậu của người Lào bản địa, du khách dễ dàng hòa nhập vào không khí lễ hội và có những trải nghiệm khó quên.
Tết Té nước – Điểm nhấn văn hóa trong bản đồ du lịch Điện Biên
Bên cạnh chiến thắng Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu, Tết Té nước đang dần trở thành một trong những sản phẩm du lịch văn hóa tiêu biểu của Điện Biên, góp phần làm phong phú bản đồ trải nghiệm tại vùng đất Tây Bắc. Việc bảo tồn và phát huy các giá trị di sản như Bun Huột Nặm không chỉ khơi dậy niềm tự hào dân tộc mà còn là động lực để phát triển du lịch cộng đồng, du lịch bền vững. Đây là cơ hội để Điện Biên – sau khi sáp nhập mở rộng địa giới hành chính – khẳng định vị thế là điểm đến văn hoá đa sắc, giàu bản sắc và hấp dẫn với du khách trong nước và quốc tế.
