Nghệ thuật Khèn của người Mông

Người Mông ở Sơn La nói chung, ở Mộc Châu nói riêng có nét văn hóa truyền thống đặc sắc. Cây Khèn là nhạc cụ độc đáo thể hiện tâm linh, tín ngưỡng truyền thống và là vật linh thiêng trong các nghi lễ, lễ hội của người Mông.

Khèn giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong tín ngưỡng của người Mông, điều này thể hiện qua đám tang của họ. Khèn là đạo cụ không thể thiếu trong đám tang của người Mông. Khi trong bản có người qua đời, chủ nhà thường mời hai hoặc bốn thầy khèn đến giúp. Các nghệ nhân thổi khèn đóng vai trò như thầy cúng và các nghi lễ đều được thực hành thông qua tiếng khèn. Trong đám tang có 33 bài khèn thể hiện các nội dung và ý nghĩa khác nhau như: chỉ đường cho người chết về với tổ tiên, giao gia sản cho người chết, mời người chết ăn cơm, chia buồn với gia chủ, đuổi giặc…

Ngoài ra, Khèn là công cụ chính để người con trai Mông thể hiện sự tài năng và tình yêu của mình. Trong những dịp lễ hội, đón năm mới của người Mông cũng không thể thiếu tiếng khèn. Các bài biểu diễn múa khèn tại lễ hội bao giờ cũng có nội dung vui nhộn, mang ý nghĩa chúc tụng và mời bạn bè cùng tụ họp, vui chơi.

Hội thi Khèn của người dân tộc Mông ở thị xã Mộc Châu

Tiếng khèn dường như đã trở thành một phương thức để người Mông chuyển tải, thổ lộ những tâm tư nguyện vọng của mình. Thổi và múa khèn không chỉ thể hiện sự tài hoa, khéo léo của người đàn ông Mông mà qua đó còn thể hiện sức sống mạnh mẽ, ý chí vươn lên, tinh thần thượng võ. Đây được coi như là linh hồn của người Mông gửi gắm và thể hiện tiếng lòng của mình với bạn bè, với cộng đồng, với thiên nhiên, núi rừng và thể hiện giá trị văn hóa, làm nên bản sắc độc đáo riêng.

Nghệ thuật Khèn của người Mông ở Mộc Châu được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Quyết định số 266/QĐ-BVHTTDL ngày 30/01/2018.