Tọa lạc tại ấp Rạch Bà Đài, xã Hòa Long, tỉnh Đồng Tháp, nghề đóng xuồng, ghe truyền thống là một nét văn hóa độc đáo của vùng sông nước Cửu Long. Với lịch sử tồn tại và phát triển hơn 100 năm, nơi đây được xem là một trong những địa điểm hiếm hoi còn lưu giữ và duy trì nghề thủ công gắn liền với đời sống mưu sinh trên sông nước của người dân Nam Bộ.
Nghề đóng xuồng, ghe Long Hậu
Giá trị văn hóa và vai trò lịch sử
Nghề đóng xuồng, ghe ở xã Hòa Long không chỉ cung cấp phương tiện di chuyển và vận chuyển hàng hóa cho người dân vùng sông nước, mà còn thể hiện sự khéo léo, sáng tạo và kinh nghiệm tích lũy qua nhiều thế hệ. Mỗi chiếc xuồng, ghe được làm hoàn toàn thủ công, từ khâu lựa chọn gỗ, tạo dáng, đóng sườn đến hoàn thiện từng chi tiết. Người thợ phải có tay nghề cao, am hiểu kết cấu, thẩm mỹ và cả đặc tính của từng loại gỗ như bần, sao, trâm bầu hay bằng lăng.
Người thợ làng nghề đóng thuyền
Với đặc điểm đặc trưng là kết cấu chắc chắn, nhẹ, dễ điều khiển, xuồng ghe Long Hậu từng rất phổ biến ở khắp các tỉnh miền Tây và cả sang Campuchia. Dù ngày nay phương tiện cơ giới đã phát triển, nghề đóng ghe truyền thống vẫn có vị trí riêng trong cộng đồng, đặc biệt là trong hoạt động du lịch sinh thái và lễ hội dân gian.
Được công nhận Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia
Vào năm 2020, nghề đóng xuồng, ghe truyền thống ở xã Hòa Long đã chính thức được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Đây là sự ghi nhận xứng đáng cho một nghề truyền thống mang tính biểu tượng của vùng đồng bằng sông Cửu Long, đồng thời là bước đệm quan trọng để bảo tồn và phát huy giá trị làng nghề trong giai đoạn phát triển du lịch cộng đồng.
Xưởng đóng thuyền “tại gia” từ nhà của dân
Trải nghiệm dành cho du khách
Đến với làng nghề Long Hậu, du khách sẽ được tận mắt chứng kiến quy trình đóng xuồng ghe hoàn toàn bằng tay, từ khâu cưa xẻ gỗ, lắp ráp, tạo dáng đến hoàn thiện sản phẩm. Du khách có thể giao lưu với những nghệ nhân lâu năm để tìm hiểu thêm về kỹ thuật truyền thống, các loại ghe xuồng phổ biến và những câu chuyện thú vị gắn liền với làng nghề. Một số cơ sở còn kết hợp hoạt động trải nghiệm như tự tay lắp ráp chi tiết đơn giản, chèo xuồng truyền thống, hoặc tham quan xuồng ghe trong quá trình hoàn thiện. Đây là dịp để du khách, đặc biệt là giới trẻ, hiểu rõ hơn về giá trị của lao động thủ công và đời sống văn hóa miền Tây.
Ngoài ra, làng nghề nằm gần các điểm du lịch nổi tiếng như Làng quýt hồng Lai Vung, vườn trái cây Phong Hòa, thuận tiện để kết hợp tham quan và trải nghiệm trọn vẹn không gian văn hóa – sinh thái của Đồng Tháp.
Du khách đến từ Tây Ninh thích thú cầm trên tay chiếc xuồng ba lá mini.
Nghề đóng xuồng, ghe Long Hậu là biểu tượng sống động của một nền văn hóa sông nước bền bỉ và sáng tạo. Việc tham quan và trải nghiệm làng nghề không chỉ mang lại hiểu biết thú vị cho du khách, mà còn góp phần gìn giữ một giá trị văn hóa truyền thống quý báu của Đồng Tháp và vùng Nam Bộ.
