Lễ hội Trương Định là một lễ hội truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa lịch sử của tỉnh Đồng Tháp (tỉnh Tiền Giang cũ), tổ chức nhằm tưởng niệm và tri ân Anh hùng dân tộc Trương Định – người lãnh đạo cuộc khởi nghĩa chống Pháp ở Gia Định – Gò Công giữa thế kỷ XIX. Với giá trị lịch sử, văn hóa và tinh thần yêu nước sâu sắc, lễ hội đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia vào năm 2023.
Lễ hội Anh hùng dân tộc Trương Định tại P. Gò Công
Ý nghĩa lịch sử – văn hóa của lễ hội
Anh hùng Trương Định (1820 – 1864) là người có công lớn trong cuộc kháng chiến chống Pháp ở Nam Kỳ sau khi triều đình Huế ký Hòa ước Nhâm Tuất (1862). Dù triều đình đã ra lệnh bãi binh, ông vẫn kiên quyết không phục, tiếp tục lãnh đạo nghĩa quân chống giặc tại vùng Gò Công, Đồng Tháp. Tinh thần “bình Tây sát tả” và lòng yêu nước kiên trung của ông đã trở thành biểu tượng tiêu biểu cho lòng quả cảm và tinh thần bất khuất của dân tộc Việt Nam.
Lễ hội Trương Định không chỉ là dịp tưởng niệm vị anh hùng dân tộc, mà còn là không gian văn hóa – lịch sử để người dân và du khách cùng nhau nhìn lại truyền thống yêu nước, đạo lý “uống nước nhớ nguồn”.
Tượng đài Anh hùng dân tộc Trương Định tại P. Gò Công
Thời gian và địa điểm tổ chức
Lễ hội được tổ chức định kỳ vào ngày 20 tháng 8 âm lịch hằng năm, tại Khu di tích Trương Định, tọa lạc Phường Gò Công, tỉnh Đồng Tháp (tỉnh Tiền Giang cũ). Đây cũng là nơi yên nghỉ và thờ tự chính thức của ông, đã được công nhận là Di tích quốc gia đặc biệt vào năm 2024.
Hoạt động lễ hội và trải nghiệm cho du khách
Lễ hội gồm hai phần chính. Phần lễ: Gồm các nghi thức dâng hương, tưởng niệm, đọc diễn văn ôn lại công lao của Trương Định, tế lễ truyền thống và nghi thức rước sắc phong – thể hiện sự trang nghiêm và lòng thành kính của người dân.
Phần hội: Diễn ra với nhiều hoạt động văn hóa – nghệ thuật đặc sắc như biểu diễn đờn ca tài tử, trò chơi dân gian, triển lãm sách, ẩm thực truyền thống, hội trại và các hoạt động giáo dục lịch sử dành cho học sinh, sinh viên. Đây là cơ hội để du khách trong và ngoài tỉnh khám phá nét đẹp văn hóa miền Tây, đồng thời tìm hiểu sâu hơn về lịch sử kháng chiến của dân tộc.
Lễ kỷ niệm ngày Anh hùng dân tộc Trương Định tuẫn tiết
Đến với lễ hội Trương Định, du khách không chỉ được hòa mình vào không khí thiêng liêng, trang trọng mà còn có dịp trải nghiệm các hoạt động cộng đồng sôi nổi, thưởng thức đặc sản Đồng Tháp và khám phá các điểm du lịch nổi tiếng khác như: Lăng Hoàng Gia, chợ Gò Công, cù lao Tân Phong, biển Tân Thành…
Lễ hội Trương Định không chỉ là một sự kiện văn hóa – tâm linh quan trọng của Đồng Tháp mà còn là điểm nhấn lịch sử đặc sắc, góp phần giáo dục truyền thống yêu nước và phát triển du lịch văn hóa – lịch sử của vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
