Lễ làm chay đã được Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quyết định đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2014. Lễ hội Làm Chay từ bao đời nay đã là niềm tự hào, cái tết thứ hai, một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người dân Tầm Vu nói riêng và Tây Ninh nói chung.
Người dẫn Tầm Vu chuẩn bị cho buổi lễ
Nguồn gốc lịch sử
Thực Dân Pháp đàn áp thành công cuộc khởi nghĩa của hai ông Đỗ Tường Phong và Đỗ Tường Tự vào năm 1878. Ngày 26/4/1878. Pháp xử bắn ông Đỗ Tường Tự, lãnh đạo nghĩa quân tại chợ Tầm Vu xưa. Người dân mai táng ông Đỗ Tường Tự bên con đường mòn cạnh pháp trường phía sau đình Dương Xuân, theo di huấn của ông. Ngày 29/4/1878, Pháp xử chém ông Đỗ Tường Phong tại nghĩa địa Tân An (nay thuộc xã Tân An). Nhân sự kiện dịch bệnh hoành hành mùa màng cùng thời điểm, nhân dân thị trấn Tầm Vu mượn cơ hội làm trai đàn để xua đuổi côn trùng phá hoại mùa màng, vừa làm lễ trai đàn cho các chí sĩ yêu nước. Lâu ngày, lễ hội đã trở thành truyền thống hàng năm.
Tại sao lại có cái tên lễ làm chay?
Lễ làm chay được nhân dân xã Tân An tỉnh Tây Ninh tổ chức để cúng tế các nghĩa sĩ trận vong trong phong trào yêu nước chống Pháp nửa cuối thế kỷ XIX và cầu siêu theo nghi thức Phật giáo cho các cô hồn vất vưởng, các vong linh ma quỷ để chúng không làm hại con người và cầu an cho bá tánh, làng xóm.
Lễ làm chay được nhân dân Tầm Vu tổ chức để cúng tế các nghĩa sĩ trận vong trong phong trào yêu nước chống Pháp nửa cuối thế kỷ XIX và cầu siêu theo nghi thức Phật giáo cho các cô hồn vất vưởng, các vong linh ma quỷ để chúng không làm hại con người và cầu an cho bá tánh, làng xóm.
Lễ làm chay diễn ra khi nào?
Người dẫn bắt đầu các nghi lễ trong buổi lễ
Lễ làm chay diễn ra vào ngày 15 và 16 tháng Giêng Âm lịch, với không gian kéo dài từ đình Tân Xuân đến chùa Linh Phước, chùa Ông, miễu Điền, miếu Âm Nhơn, Thánh Thất Phương Quế Ngọc Đài, sông Tầm Vu… Để chuẩn bị cho lễ hội, Ban Quản trị đình Tân Xuân thành lập các tiểu ban, triển khai các công việc như: dựng giàn Ông Tiêu, làm Long Đình – Tứ Châu, dựng giàn thầy, dựng đài liệt sĩ, làm ghe phóng đăng, làm hình Ông Tiêu.
Đối tượng chính của Lễ làm chay là ông Tiêu, tức Tiêu Diện Đại sĩ, một hóa thân của đức Quán Thế Âm Bồ Tát, theo Phật giáo và tâm thức dân gian là vị đứng đầu và cai quản thế giới ma quỷ. Lễ được bắt đầu với nghi thức Thỉnh ông Tiêu. Hình ảnh Ông Tiêu trong Lễ làm chay được thể hiện rất công phu, cao khoảng 2 mét, mặc áo giáp trụ, đầu có sừng và có cả trăm gương mặt trên khắp thân người. Đặc biệt, ông Tiêu có lưỡi bằng giấy hồng dài gần nửa mét, là nơi tập trung mọi quyền lực, phép thuật của ông. Hình tượng ông Tiêu được chuẩn bị trước lễ hội cả tháng, khi hoàn thành được đặt trong chùa Linh Phước.
Người dân cùng khách du lịch cùng tham gia buổi lễ
Lễ làm chay thể hiện sự hòa hợp dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, góp phần bảo tồn các giá trị truyền thống và bản sắc địa phương, tinh thần uống nước nhớ nguồn đối với các bậc tiền nhân có công mở cõi và khai cơ lập nghiệp, các anh hùng liệt sĩ qua các thời kỳ,…
