Lễ hội Chùa Bà Đanh – một trong những lễ hội truyền thống đặc sắc của vùng đồng bằng Bắc Bộ – không chỉ là dịp tưởng nhớ thần Pháp Vũ mà còn thể hiện nét đẹp văn hóa tâm linh và sự kết nối cộng đồng bền chặt. Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia này hiện thuộc phường Kim Bảng, tỉnh Ninh Bình.
Giá trị văn hóa – tâm linh lâu đời gắn với chốn “vắng như chùa Bà Đanh”
Lễ hội Chùa Bà Đanh là lễ hội truyền thống được tổ chức tại di tích Chùa Bà Đanh
Lễ hội Chùa Bà Đanh là lễ hội truyền thống được tổ chức tại di tích Chùa Bà Đanh – ngôi chùa cổ kính bên dòng sông Đáy. Ngôi chùa này thờ bà chúa Pháp Vũ, một trong Tứ Pháp (Pháp Vân – Pháp Vũ – Pháp Lôi – Pháp Điện) có nguồn gốc tín ngưỡng dân gian liên quan đến thờ Mẫu và sự sinh sôi nảy nở của thiên nhiên.
Câu nói dân gian “vắng như chùa Bà Đanh” – từng khiến nhiều người lầm tưởng nơi đây heo hút – thực ra lại phản ánh vẻ thanh tịnh, linh thiêng và khung cảnh tĩnh lặng đặc trưng của ngôi chùa cổ này. Chính vì sự thiêng liêng ấy mà lễ hội chùa thu hút hàng nghìn lượt khách mỗi năm, đặc biệt trong các ngày đầu xuân.
Lễ hội Chùa Bà Đanh – Nét văn hóa tâm linh độc đáo nơi non thiêng sông Đáy
Không gian lễ hội đậm đà bản sắc, gắn với cộng đồng địa phương
Lễ hội thường được tổ chức vào ngày 17 tháng 2 âm lịch hàng năm. Phần lễ diễn ra trang trọng với nghi thức rước nước, tế lễ, dâng hương nhằm tưởng nhớ và tri ân thần Pháp Vũ – người được dân gian tin rằng mang lại mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Bên cạnh đó là nghi thức rước kiệu, hát chầu văn, tế nữ quan… được phục dựng sinh động và công phu.
Phần hội sôi nổi với các trò chơi dân gian như vật dân tộc, kéo co, bịt mắt bắt vịt, cờ người, cùng các hoạt động văn nghệ, thơ ca, góp phần tạo nên không khí vui tươi, gắn kết cộng đồng. Nhân dân địa phương và du khách thập phương cùng về đây không chỉ để cầu may mà còn để hòa mình vào dòng chảy văn hóa truyền thống.
Lễ hội Chùa Bà Đanh đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia
Bảo tồn và phát huy: Gìn giữ hồn cốt văn hóa vùng châu thổ
Lễ hội Chùa Bà Đanh đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia theo Quyết định số 446/QĐ-BVHTTDL ngày 29/01/2019. Việc công nhận này góp phần nâng tầm giá trị di sản, đồng thời tạo điều kiện để địa phương tổ chức hoạt động bảo tồn và phát huy hiệu quả.
Hiện nay, khi Chùa Bà Đanh và lễ hội đã thuộc địa giới hành chính phường Kim Bảng, tỉnh Ninh Bình, việc giữ gìn và phát huy giá trị lễ hội đang được các cấp chính quyền và cộng đồng địa phương quan tâm, hướng tới phát triển du lịch văn hóa – tâm linh bền vững. Lễ hội không chỉ là điểm đến tâm linh mà còn là nơi hun đúc tình yêu quê hương, giáo dục đạo lý uống nước nhớ nguồn cho thế hệ trẻ.