Trong hành trình khám phá ẩm thực của vùng đất Vĩnh Long, kẹo dừa đập tại Đại Điền, Bến Tre là một dấu ấn không thể bỏ qua. Khác với những loại kẹo dừa truyền thống có độ dẻo kéo dài và dính răng, kẹo dừa đập mang đến trải nghiệm mới lạ khi vừa có độ mềm mịn của dừa, vừa giòn rụm đầy bất ngờ. Đây là một sáng tạo độc đáo kết hợp giữa sự khéo léo thủ công và tinh hoa ẩm thực miệt vườn, được gìn giữ qua nhiều thế hệ người dân Đại Điền.
Nguyên liệu làm nên món kẹo này vô cùng đơn giản nhưng lại đòi hỏi sự chỉn chu cao độ. Dừa tươi được nạo từ quả trong ngày, vắt lấy nước cốt nguyên chất – không pha loãng – rồi kết hợp với đường cát và một chút bột mì để tạo độ kết dính. Hỗn hợp này được đun trên bếp củi, đòi hỏi người đứng nồi phải có kinh nghiệm canh lửa đều tay, khuấy liên tục để không bị khét. Giai đoạn nấu là giai đoạn quyết định độ ngon và độ dẻo – giòn của kẹo, kéo dài từ 2 đến 4 tiếng tùy mẻ lớn nhỏ.
Khi kẹo đạt đến độ đặc sệt và chuyển sang màu vàng mật ong óng ánh, người thợ nhanh tay đổ kẹo ra khuôn gỗ hoặc mặt bàn đá được quét một lớp dầu thực vật mỏng. Sau đó, dùng búa gỗ đập nhẹ lên bề mặt kẹo để tạo thành lớp giòn mỏng ở bên ngoài, đồng thời giữ được độ mềm ở lõi bên trong. Bước “đập” không chỉ là tên gọi vui miệng mà còn là kỹ thuật độc đáo tạo nên kết cấu đặc trưng của kẹo dừa Đại Điền – mềm vừa đủ để không dính răng, lại giòn tan khiến người ăn thích thú. Kẹo sau đó được cắt thành từng miếng vuông nhỏ, để nguội và gói bằng giấy bóng hoặc gói ép hút chân không để giữ hương.
Mỗi ngày, một người thợ lành nghề có thể làm khoảng 200 đến 300 viên kẹo, tùy theo tay nghề và quy mô xưởng. Dù công nghệ đã phát triển, nhiều cơ sở ở Đại Điền vẫn giữ nguyên phương pháp thủ công để đảm bảo hương vị truyền thống. Người ăn có thể cảm nhận rõ vị ngọt thanh của đường hòa quyện cùng hương dừa nhẹ dịu, bùi béo nhưng không ngấy. Mỗi viên kẹo như mang theo hơi thở của miền quê yên bình, là thức quà giản dị nhưng tinh tế mà ai từng nếm thử đều muốn mang về làm quà.
Kẹo dừa đập còn là món ăn gợi nhớ ký ức tuổi thơ của nhiều người dân vùng này. Khi chưa có kẹo công nghiệp như bây giờ, trẻ con hay tụ tập quanh nồi kẹo đang nấu, chờ được “liếm” những phần dừa sém cạnh khuôn. Âm thanh lách cách của búa đập kẹo vang lên trong buổi trưa hè oi ả như một bản nhạc vui nhộn giữa xóm nhỏ. Ngày nay, nghề làm kẹo dừa đập đã được nhiều người trẻ tiếp nối với tâm huyết rõ ràng. Họ cải tiến bao bì, tạo thương hiệu riêng, mở rộng thị trường trong nước và xuất khẩu sang các cộng đồng người Việt tại Mỹ, Úc, Canada… Dù đi xa đến đâu, viên kẹo vẫn giữ trọn vị thơm của dừa, độ giòn dịu dàng và màu vàng óng ánh thân thuộc.
Giá bán hiện dao động từ 60.000 đến 100.000 đồng mỗi ký, tùy theo loại thường hay loại đặc biệt, có phối thêm hạt mè hoặc hạt điều rang giòn. Một số cơ sở còn có dịch vụ đóng gói theo set quà Tết, quà hội nghị, rất được ưa chuộng trong các dịp lễ lớn. Nhiều du khách khi đến Bến Tre – Vĩnh Long đều ghé Đại Điền để tận mắt chứng kiến quy trình làm kẹo truyền thống, mua vài túi mang về làm quà, như mang theo chút ngọt ngào chân thật của miền sông nước.
Trong nhịp sống hiện đại ngày càng vội vã, một viên kẹo dừa đập có thể là khoảng lặng đầy dịu dàng giữa buổi trà chiều, là ký ức về một mùa Tết rộn ràng, là lời nhắc về quê hương nơi có bàn tay cha mẹ cần mẫn bên bếp lửa. Kẹo dừa đập Đại Điền không đơn thuần là một món ăn – nó là một phần hồn quê, một nét văn hóa ẩm thực đặc trưng mà vùng đất Vĩnh Long mới đang gìn giữ và làm rạng rỡ mỗi ngày.
