Đình làng Đình Bảng
Giới thiệu
Tới Bắc Ninh, chiêm ngưỡng đình làng Đình Bảng
Đến làng Đình Bảng, huyện Từ Sơn tỉnh Bức Ninh, bạn có thể thấy được ngôi đình cổ kính với kiến trúc đồ sộ cũng như dấu ấn lịch sử tại đây.
Đình làng Đình Bảng, ngôi đình 300 năm tuổi
Theo tài liệu lịch sử ghi lại, đình làng Đình Bảng được xây dựng vào năm 1700 và đến năm 1736 mới được hoàn thành. Công đầu xây dựng đình do quan Nguyễn Thạc Lược, người Đình Bảng và phu nhân Nguyễn Thị Nguyên, quê ở Thanh Hóa đã mua gỗ lim rồi dâng làng xây dựng.
Chuyện kể, ngôi đình này thực ra phải làm trong gần 60 năm mới hoàn thành. Thuở ấy, việc lắp ghép, dựng cột chủ yếu bằng sức người, không có máy móc hỗ trợ nào khác, thế nên để dựng được những chiếc cột lim to, nặng, người ta phải đào đất xung quanh đình để dựng dần lên. Điều này cũng giải thích vì sao xung quanh các ngôi đình thường có nhiều ao sâu. Đình vốn là nơi thờ tự 3 vị thần Nông nghiệp, là Cao Sơn Đại Vương – thần đất, Thủy bá Đại Vương – thần nước, Bạch Lệ Đại Vương – thần trồng trọt, cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt. Cũng tại đình làng, nhân dân cũng thờ Lục tổ, 6 vị có công lập lại làng vào thế kỷ thứ 15.
Ngôi đình lưu giữ nguyên gốc kiến trúc đình làng xưa Đình Đình Bảng là hình ảnh độc đáo của kiến trúc dân tộc, một bước cách tân với kiểu dáng nhà sàn truyền thống. Ở đây, sự kế thừa và phát triển đã tạo ra một công trình quy mô và giàu tính nghệ thuật. Đình có kiến trúc kiểu chữ Đinh quen thuộc trong đình đền chùa Việt Nam, có tam quan, cửa giữa xây hai trụ gạch kiểu lồng đèn cao, hai bên có cửa cuốn tò vò giả mái, phía sau là khoảng sân rộng, hai bên là hai dãy tả vu và hữu vu. Công trình quan trọng nhất của đình về mặt kiến trúc nghệ thuật là Bái Đường hình chữ nhật, chia làm bảy gian, hai chái nằm trên nền cao bó đá xanh có bậc cấp. Vẻ đồ sộ của đình thể hiện qua phần mái toả rộng, cong vút và những cột lim hiếm thấy. Có khoảng 60 cột lim lớn nhỏ có kích cỡ bằng bằng một người ôm.
Khi bước vào bên trong, bạn sẽ choáng ngợp với những đường nét chạm khắc tinh tế của nghệ thuật kiến trúc đình chùa. Đó là bức cửa võng lớn ở cung giữa thuộc gian ngoài. Cửa võng được chạm lộng kết hợp chạm nổi tinh xảo trên cả 7 lớp 9 ô, mô phỏng các đề tài tứ linh tứ quý. Hoa văn trang trí trên các cấu kiện kiến trúc rất đa dạng, chạm trổ tinh vi, chau chuốt, hài hoà. Kết cấu bộ khung đình khá vững chắc, gắn với nhau bằng các loại mộng. Mỗi bức chạm khắc ở đình là một tác phẩm có một không hai. Càng chiêm ngưỡng, bạn càng thêm bị cuốn hút với những đường nét tuyệt tác và có hồn.
Có thể kể ra, bức Bát mã quần phi, tám con ngựa nhởn nhơ chơi trên đồng cỏ, đất nước thanh bình, vạn vật hạnh phúc. Bức Lưỡng nghê phục chầu, con đực, con cái, mỗi con một vẻ. Những bức chạm rồng tuyệt xảo như Long vân đại hội, Ngũ long tranh châu, Lục long ngự thiên… đều riêng biệt, tinh tế trong chạm trổ, thỏa mãn người chiêm ngưỡng.
Hình rồng được xuất hiện nhiều, một phần thể hiện cho uy quyền của bậc đế vương, đặt ở đình càng tăng thêm vị thế của thành hoàng làng. Ý nghĩa khác là cầu mưa, với nguyên bản là thờ thần Nông nghiệp.
Mỗi bức chạm khắc lại mang một vẻ khác nhau, không cái nào giống cái nào, chứng minh tài nghệ điêu khắc của người thợ thế kỷ XVIII. Quy mô to lớn làm hoàn toàn từ gỗ phát triển từ nhà sàn, thêm vào đó là sự cầu kỳ, đặc sắc trong những bức điêu khắc độc nhất đã tạo nên chiều sâu nghệ thuật của đình làng Đình Bảng mà không một nơi nào có thể có được.
Nơi ghi dấu sự kiện lịch sử to lớn
Đình Bảng vốn là địa phương giàu truyền thống cách mạng và là trú ngụ của nhiều cán bộ cấp cao lúc bấy giờ. Tối ngày 09/03/1945, tại đình làng Đình Bảng đã diễn ra cuộc họp quan trọng quyết định hành đông của Việt Minh khi Nhật và Pháp chính thức bắn nhau. Đó là bước đánh dấu sự khởi đầu cả nước đứng lên giành chính quyền và đỉnh cao là thắng lợi của cách mạng tháng 8.
Ngoài ra, nơi đây còn có vinh dự 4 lần Bác Hồ về thăm, những câu chuyện về Người vẫn được người dân nơi đây kể lại cho con cháu bằng sự kính trọng và yêu mến sâu sắc nhất.
Trải qua 300 năm với bao thăng trầm biến cố lịch sử, đình làng Đình Bảng như một định nghĩa về giá trị văn hóa, trường tồn theo thời gian. Đình Đình Bảng không chỉ mang lại nét đẹp độc đáo cho mảnh đất này mà còn là nơi lưu giữ dấu ấn lịch sử quan trọng của quê hượng Kinh Bắc.