1. Đền và làng nghề chạm bạc Đồng Xâm ở đâu?
Đền Đồng Xâm và làng nghề chạm bạc cùng tọa lạc tại xã Trà Giang – bên hữu ngạn dòng sông Đồng Giang. Không chỉ nổi tiếng với nghề thủ công truyền thống có tuổi đời hàng trăm năm, Đồng Xâm còn lưu giữ nhiều giá trị văn hóa tâm linh với ngôi đền cổ kính và lễ hội nghề truyền thống độc đáo.
2. Lịch sử hình thành làng nghề và đền Đồng Xâm
Làng nghề chạm bạc Đồng Xâm (tên cổ là Đường Thâm) hình thành từ cuối thời Trần – Hồ, tức cách đây hơn 600 năm. Nghề chạm bạc được truyền lại từ ông tổ nghề là Nguyễn Kim Lâu, một người tài hoa đã mang tinh hoa kim hoàn về vùng đất này. Theo thời gian, nghề chạm bạc phát triển mạnh, trở thành nghề truyền thống và là nguồn sống chính cho nhiều thế hệ người dân Đồng Xâm.
Song hành cùng làng nghề là đền Đồng Xâm, nơi thờ ông tổ nghề và là không gian linh thiêng để người dân thể hiện lòng tri ân. Hàng năm, các nghi lễ tại đền đều được tổ chức long trọng nhằm tưởng nhớ công ơn của tổ nghề, đồng thời tôn vinh những giá trị thủ công truyền thống.
3. Hướng dẫn di chuyển đến Đồng Xâm
Từ Hà Nội, du khách có thể di chuyển đến làng nghề chạm bạc Đồng Xâm bằng xe máy hoặc ô tô cá nhân theo tuyến đường sau:
- Hà Nội → Quốc lộ 1A → Hưng Yên → xã Kiến Xương → xã Trà Giang.
Thời gian di chuyển khoảng 2,5 tiếng. Nếu đi bằng xe khách.
4. Thời điểm lý tưởng để ghé thăm
Du khách có thể đến tham quan làng nghề chạm bạc Đồng Xâm quanh năm. Tuy nhiên, thời điểm sôi động và đặc biệt nhất là vào ngày 1 – 5 tháng 4 âm lịch hằng năm, khi lễ hội truyền thống được tổ chức. Đây là dịp hiếm hoi để chứng kiến toàn bộ làng nghề “trổ tài”, các nghệ nhân tụ hội trưng bày, giao lưu và bán sản phẩm thủ công độc đáo.
Ngoài ra, mùa xuân và đầu hè là thời điểm tiết trời mát mẻ, thuận tiện cho du lịch làng nghề, kết hợp với các điểm du lịch khác tại Hưng Yên.
5. Có gì đặc biệt ở Đền và làng nghề chạm bạc Đồng Xâm?
5.1. Tinh hoa nghề chạm bạc hàng trăm năm
Điểm đặc biệt nhất khi đến Đồng Xâm chính là nghệ thuật chạm bạc tinh xảo. Âm thanh đặc trưng của những chiếc búa nhỏ gõ đều trên mặt đồng, bạc vang vọng khắp làng – âm thanh ấy như nhịp sống, như hơi thở của vùng đất trăm năm tuổi nghề.
Các sản phẩm chạm bạc rất phong phú và được chia thành 3 dòng chính:
- Đồ thờ cúng: Lư hương, chân đèn, đỉnh đồng, ngai thờ, long lân quy phụng…
- Trang sức: Dây chuyền, vòng tay, hoa tai, xà tích, nhẫn…
- Đồ mỹ nghệ – trang trí: Tranh đồng, trống đồng chạm nổi, chuôi dao, ấm chén khảm bạc…
Mỗi sản phẩm đều được làm hoàn toàn thủ công qua nhiều công đoạn: định hình, đặt lên khuôn (xi), chạm, khắc, đánh bóng… với sự tỉ mỉ, nhẫn nại và chính xác tuyệt đối. Chỉ một sai sót nhỏ cũng có thể khiến người nghệ nhân phải làm lại từ đầu.
Ngày nay, nguyên liệu không chỉ là bạc nguyên chất mà còn mở rộng với đồng, hợp kim, và kết hợp với ngà, gốm, thủy tinh… tạo nên sự đa dạng và thẩm mỹ cao cho các sản phẩm.
5.2. Đền Đồng Xâm – Nơi tôn vinh tổ nghề
Đền Đồng Xâm không chỉ là nơi thờ cúng tổ nghề Nguyễn Kim Lâu mà còn là trung tâm văn hóa tâm linh của làng. Kiến trúc cổ kính, các chi tiết chạm khắc gỗ, mái ngói cong vút và những nghi lễ truyền thống được tổ chức đều đặn khiến đền trở thành điểm đến đáng trân trọng với bất kỳ ai yêu mến văn hóa làng nghề Việt Nam.
5.3. Lễ hội chạm bạc Đồng Xâm
Diễn ra vào tháng 4 âm lịch, lễ hội chạm bạc Đồng Xâm là sự kiện lớn nhất trong năm của người dân nơi đây. Du khách sẽ được tham dự các nghi lễ rước kiệu, tế tổ nghề, trò chơi dân gian, đồng thời được chiêm ngưỡng những tác phẩm đỉnh cao do chính các nghệ nhân trong và ngoài làng mang về trưng bày và mua bán.
Đây không chỉ là dịp tôn vinh nghề truyền thống mà còn là thời điểm lý tưởng để hiểu sâu hơn về văn hóa thủ công, sự gắn kết cộng đồng và lòng tự hào dân tộc của người dân nơi đây.
6. Những lưu ý khi du lịch Đồng Xâm
- Tôn trọng không gian làng nghề: Không tự ý sờ, chạm vào sản phẩm đang chế tác; giữ yên lặng khi thợ đang làm việc.
- Không mặc trang phục phản cảm khi vào đền tổ nghề hay tham dự nghi lễ.
- Nếu muốn mua sản phẩm, nên hỏi giá trước và ưu tiên mua trực tiếp từ nghệ nhân để được tư vấn chi tiết.
Có thể kết hợp tour làng nghề với các điểm đến lân cận như: chùa Keo, biển Cồn Đen, làng chiếu Hới…
Về với Đồng Xâm không chỉ là chuyến du lịch khám phá làng nghề, mà còn là hành trình trở về với di sản, với những giá trị tinh thần và bàn tay tài hoa của người Việt. Đừng quên ghé qua làng chạm bạc Đồng Xâm để mang về cho mình một món quà đậm đà bản sắc – như một mảnh hồn của Hưng Yên đất mẹ.
