Đền Chiêu Trưng – Nơi hội tụ linh thiêng và giá trị lịch sử tại Hà Tĩnh

Nếu bạn đang tìm kiếm một điểm đến hội tụ giữa phong cảnh thiên nhiên thơ mộng và chiều sâu văn hóa – lịch sử tại Hà Tĩnh, đền Chiêu Trưng sẽ là một gợi ý không thể bỏ qua. Không chỉ là một công trình kiến trúc cổ kính độc đáo, nơi đây còn là biểu tượng của lòng trung nghĩa, ghi dấu công lao của một vị danh tướng triều Lê – Chiêu Trưng Đại vương Lê Khôi.

1. Vị trí và đường đi đến đền Chiêu Trưng

Địa chỉ: Xã Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh
Hướng dẫn di chuyển: Từ trung tâm TP Hà Tĩnh, du khách xuôi theo quốc lộ 542, qua xã Lộc Hà, men theo đường làng ven biển, chỉ mất khoảng 30 phút là đến được khu đền. Đoạn đường tuy không quá dài nhưng mang lại nhiều trải nghiệm thú vị với hai bên là ruộng đồng, làng quê thanh bình và tiếng sóng biển rì rào.

2. Giới thiệu chung về di tích đền Chiêu Trưng

Đền Chiêu Trưng là công trình lịch sử – tâm linh được xây dựng để tưởng niệm và thờ phụng Chiêu Trưng Đại vương Lê Khôi, cháu ruột của vua Lê Thái Tổ. Ông là một danh tướng tài ba có nhiều công trạng trong việc bình định vùng đất phương Nam, giúp dân lập ấp, phát triển đời sống, mang lại bình yên cho nhân dân xứ Nghệ – Hà Tĩnh.

Ngôi đền nằm giữa không gian thiên nhiên khoáng đạt, được bao bọc bởi núi non và rừng cây rậm rạp. Phía sau là khu lăng mộ Lê Khôi, bên phải có hai nền đất được dân gian truyền lại là nơi Chử Đồng Tử và công chúa Tiên Dung từng tu luyện.

3. Kiến trúc và kết cấu đền Chiêu Trưng

Đền Chiêu Trưng được xây dựng vào năm Đinh Mão (1477), dưới thời vua Lê Thánh Tông. Trải qua hàng trăm năm và nhiều lần trùng tu, ngôi đền vẫn giữ được kiến trúc truyền thống với 3 toà đền chính:

a. Đền Hạ

Nằm ngay sau cổng đền, đền Hạ có không gian thoáng rộng, được sử dụng làm nơi đón tiếp quan khách, dân làng và du khách thập phương đến tế lễ. Cổng đền được dựng chắc chắn, có khắc ghi rõ niên đại xây dựng và trùng tu, góp phần tạo nên vẻ trang nghiêm cho tổng thể kiến trúc.

b. Đền Trung

Tiếp nối là đền Trung – nơi các bô lão trong vùng họp bàn việc tế lễ và gìn giữ hương hỏa. Đây là công trình có giá trị nghệ thuật cao với hệ thống chạm khắc tinh xảo. Những họa tiết rồng, phượng, hoa văn lá lật… mang đậm phong cách nghệ thuật điêu khắc thế kỷ XVII, cho thấy trình độ thẩm mỹ và sự sáng tạo của nghệ nhân xưa.

c. Đền Thượng và khu lăng mộ

Nằm ở vị trí cao nhất, gần chân núi, là nơi an nghỉ của Chiêu Trưng Đại vương. Du khách muốn tới đây phải vượt qua 23 bậc đá với hai bên là rừng cây rậm rạp, không khí mát mẻ và trong lành. Đứng từ đây, bạn có thể phóng tầm mắt ra xa ngắm toàn cảnh vùng quê Thạch Bàn, một trải nghiệm yên bình và đầy cảm xúc.

4. Lễ hội đền Chiêu Trưng – Nét đẹp văn hóa dân gian Hà Tĩnh

Hằng năm, từ ngày mùng 1 đến mùng 3 tháng 5 âm lịch, người dân địa phương và du khách khắp nơi lại về đây dự lễ hội đền Chiêu Trưng. Lễ hội không chỉ là dịp tưởng nhớ công lao của vị danh tướng họ Lê mà còn là dịp gắn kết cộng đồng, thể hiện tinh thần uống nước nhớ nguồn của người dân Hà Tĩnh.

Điều đặc biệt là, theo người dân, trước ngày giỗ chính, nơi đây thường xuất hiện một trận mưa rào vào chiều hoặc tối – được gọi là “trận mưa tắm tượng, rửa đền”. Người dân tin rằng đó là điềm lành, là sự linh ứng của anh linh Chiêu Trưng Đại vương trước khi đón du khách về tế lễ.

Trong lễ hội có nhiều hoạt động đặc sắc như: rước kiệu, tế lễ theo nghi thức truyền thống, trình diễn dân ca ví giặm, trò chơi dân gian và thi đấu thể thao.

5. Giá trị lịch sử – văn hóa và du lịch

Đền Chiêu Trưng không chỉ là nơi lưu giữ ký ức hào hùng về một vị anh hùng dân tộc mà còn là điểm đến tâm linh ý nghĩa cho những ai mong cầu bình an, thịnh vượng.

Đây là di tích lịch sử – văn hóa cấp tỉnh, được bảo tồn và gìn giữ nghiêm ngặt.
Ngôi đền còn là nơi giáo dục truyền thống yêu nước, nhân nghĩa cho thế hệ trẻ.

Với vị trí gần biển và thiên nhiên xanh mát, đền cũng được nhiều du khách lựa chọn là điểm dừng chân trên hành trình khám phá vùng biển Thạch Kim – Thiên Cầm.

6. Gợi ý kết hợp tham quan và ăn uống

Sau khi thăm đền, du khách có thể ghé thăm:

Bãi biển Thạch Hải hoặc biển Thiên Cầm (cách đền khoảng 30–45 phút)
Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc (khoảng 45 phút đi xe)
Thưởng thức các món đặc sản địa phương tại vùng Thạch Hà như:
- Bánh bèo, bánh mướt chan nước mắm tỏi
- Gỏi cá nhệch, mực nhảy, cháo lươn, ram bánh đa