Khi nhắc đến ẩm thực xứ Thanh, người ta nghĩ ngay tới nền ẩm thực: Tinh tế trong cách chế biến, độc đáo về cách trình bày và đa dạng trong cách thưởng thức món ăn. Trong đó, không thể thiếu được một trong những món ăn gợi nhớ gợi thương – Dê ủ trấu vùng Nga Sơn (cũ), Thanh Hoá. Một món đặc sản nhất định phải thử khi có dịp du lịch vùng đất “địa linh nhân kiệt” này .
Có thể nhiều bạn cho rằng, món dê ủ trấu đâu chỉ có vùng Nga Sơn (cũ), Thanh Hoá. Còn nhiều vùng khác cũng có như: Ninh Bình, Hải Phòng… Nhưng tại sao món dê ủ trấu tại Thanh Hoá lại nổi tiếng đến thế? Câu trả lời sẽ được lý giải trong bài viết này.
Trong danh sách nổi tiếng về dịch vụ chăn thả, nuôi dê núi tự nhiên. Thanh Hoá nói chung hay vùng Nga Sơn (cũ) nói riêng nổi tiếng về những đàn dê núi, được chăn thả trên vùng núi đá vôi tự nhiên. Hầu hết là dê núi thuần chủng, không phải dê lai. Đặc biệt nghề nuôi dê có từ rất lâu, không giống như các vùng khác ở miền Bắc hình thành từ 10 năm đổ lại đây.
Bởi vậy, dê núi ở đây nổi tiếng về sức khoẻ và giá trị dinh dưỡng rất cao. Thịt dê do đó cũng được ví như vị thuốc đông y bổ dưỡng (cho cả phái mạnh lẫn phái đẹp).
Còn về danh sách món ngon ẩm thực vùng miền. Cụ thể ở đây là Thanh Hoá, món dê ủ trấu luôn có mặt trong top các món ngon đặc sản ngon nhất xứ Thanh. Và món này được giới thiệu khắp các trang mạng du lịch & ẩm thực Thanh Hoá. Đồng thời, được các nhà hàng gốc Thanh Hoá, giới thiệu thực khách 3 miền gần xa về món ăn đặc sản, trứ danh vùng đất địa linh nhân kiệt.
Qua đó, dần dần hình thành nên món ăn đặc sản. Hễ ai nhắc đến, bất tri bất giác đều liên tưởng ngay tới món dê ủ trấu vùng Nga Sơn (cũ), Thanh Hoá.
Nếu bạn đã thưởng thức nhiều món ăn Thanh Hoá khác nhau hoặc có cơ hội du lịch và trải nghiệm nền ẩm thực nơi đây. Có lẽ bạn sẽ nhận ra những đặc điểm chung về món ăn xứ Thanh. Và, món dê ủ trấu cũng không phải là món “ngoại lệ”. Bởi trong món ăn tinh túy này, bạn sẽ nhận ra những đặc trưng riêng của nền ẩm thực Thanh Hoá.
Dê ủ trấu Thanh Hoá có cách chế biến vô cùng cầu kỳ. Tổng thời gian sơ chế, ủ trấu lên đến 12 – 13h. Đây là một trong cách chế biến sáng tạo của con người Thanh Hoá. Khác biệt hoàn toàn với các cách chế biến món dê khác như: Nướng lụi, nướng than, nướng củi, phơi nắng hay gác bếp.
Nói về cách trình bày, các món ăn xứ Thanh rất độc đáo. Có lúc món ăn được bày trí trong mẹt, thau, đĩa. Nhưng cũng có khi bày trí trong lọ, hũ, bình hay đóng túi, buộc theo cặp…
Sự đa dạng này là một nét độc đáo, khác lạ trong phong tục tập quán sinh sống. Chúng không chỉ khơi dậy sự tò mò cho các du khách đến xứ Thanh thăm thú danh lam thắng cảnh. Mà còn tạo dựng được một ấn tượng mạnh mẽ khi thưởng thức các món ngon đặc sản “danh bất hư truyền”.
Món dê ủ trấu cũng vậy. Dê ủ trấu có thể được trình bày trên đĩa, khay, mẹt,… khác nhau. Tuy nhiên, có một điểm chung về cách bày trí là chúng được sắp xếp vô cùng đẹp mắt và nghệ thuật.
Bố cục rất đơn giản: Thịt dê hồng phấn, rau xanh tươi mát, xả vừng lấm tấm và nước chấm vàng ươm. Nhưng qua bàn tay trang trí của đầu bếp Vũ Bảo. Món ăn hiện ra rất chi là bắt mắt, thôi thúc phải “selfie” tấm hình để làm kỷ niệm. Còn gì tuyệt hơn khi món ăn vừa lạ miệng và vừa đẹp cơ chứ!
Trong nền văn hoá ẩm thực xứ Thanh, cách thức thưởng thức món ăn rất đa dạng. Chúng đa dạng đến nỗi khiến nhiều thực khách mới ăn sẽ ngỡ ngàng từ điều này sang điều khác, lôi cuốn vô cùng.
Đối với món dê ủ trấu xứ Thanh cũng thế. Món dê này có thể được dùng với nhiều loại lá khác nhau. Mỗi loại lá khi gói hoặc ăn kèm sẽ tạo ra những vị ngon lạ khác biệt. Đôi khi là vị ngọt thanh, kèm vị đắng nhẹ đầu lưỡi nhưng lại ngọt hậu. Hay đôi khi cũng là vị ngọt dịu nhưng kèm theo vị bùi béo, thơm thơm từ lá sung và nước chấm…
Món ăn hợp với các món ăn nhậu cho bàn tiệc làm ăn, giao lưu hoặc tất niên, kỷ niệm đặc biệt công ty/tổ chức. Và cả hợp với những bữa tiệc sum họp gia đình, ăn kèm lẩu, nướng, cơm nóng… đều ngon hết ý.
Như vậy, với cả ba cung bậc cảm xúc khác nhau, đủ để khiến cho bất cứ ai mỗi khi thưởng thức món dê ủ trấu, đều bồi hồi nhớ lại những khoảnh khắc khó phai ngày trước. Để rồi, bất giác gợi nhớ gợi thương lúc nào chẳng hay.
