Cháo cá lóc rau đắng tại xã Long Hồ, tỉnh Vĩnh Long mới là một trong những món ăn dân dã gắn liền với đời sống của người miền Tây sông nước. Không chỉ đơn thuần là món ăn lót dạ, cháo cá lóc rau đắng còn là biểu tượng ẩm thực vùng đồng bằng, mang đậm hương vị tự nhiên và sự mộc mạc khó quên.
Cá lóc dùng để nấu cháo thường được bắt từ sông Tiền, sông Cổ Chiên hoặc từ các ao hồ tự nhiên quanh vùng. Loại cá này có thớ thịt săn chắc, ít tanh, ngọt thanh và thơm đặc trưng. Sau khi được làm sạch, cá sẽ được luộc chín, tách phần thịt ra để riêng. Xương cá không bị bỏ đi mà đem ninh kỹ trong nhiều giờ, trở thành phần nước dùng chính giúp cháo ngọt thanh mà không cần đến mì chính hay chất tạo ngọt nào khác.
Gạo được chọn là loại gạo thơm ngon, rang sơ cho vàng nhẹ rồi mới cho vào nồi nước dùng để ninh đến khi nở đều. Khi cháo bắt đầu sánh, người ta sẽ phi hành tím cho thơm rồi xào nhẹ phần thịt cá và cho vào nồi trước khi múc ra tô. Hương thơm từ cá xào hành quyện cùng vị cháo tạo nên một tổng thể vừa hài hòa vừa hấp dẫn.
Điểm nhấn của món ăn chính là rau đắng đất – loại rau mọc hoang, vị hơi the, đắng nhẹ nhưng rất “bắt vị” với cháo cá. Rau có thể ăn sống để giữ nguyên vị hoặc chần sơ nếu muốn giảm độ đắng. Khi kết hợp với cháo nóng hổi, thêm chút tiêu xay, vài lát ớt, nhánh hành lá và một thìa nước mắm nguyên chất, món ăn trở nên hài hòa giữa các tầng vị: đắng, ngọt, cay, mặn, béo.
Cháo cá lóc rau đắng không chỉ ngon mà còn được xem là món ăn có tác dụng thanh nhiệt, giải cảm rất tốt, phù hợp dùng vào buổi sáng sớm hoặc chiều tối, đặc biệt những ngày thời tiết oi bức. Đây là món ăn quen thuộc trong bữa cơm gia đình của người Long Hồ, đồng thời cũng xuất hiện trong thực đơn của nhiều hàng quán từ bình dân đến du lịch.
Giá một tô cháo dao động từ 25.000 đến 40.000 đồng, tùy kích cỡ và lượng cá. Không cầu kỳ, không sang trọng, nhưng chính sự giản dị ấy lại làm nên nét đặc trưng rất riêng cho món cháo cá lóc rau đắng – một trải nghiệm ẩm thực chân thật và ấm áp mà bất kỳ ai đặt chân đến Vĩnh Long mới cũng không nên bỏ lỡ.