Đầm Sét thuộc xã Xuân Thiên, huyện Thọ Xuân (cũ), nay là xã Thọ Lập, tỉnh Thanh Hóa nằm bên dòng hạ lưu sông Chu, là vùng đất có nhiều con rạch, ruộng nước, ao hồ giàu lượng phù sa. Môi trường này tự nhiên và rất thuận lợi cho loài cá rô sinh trưởng, phát triển. Vì lẽ này, hương vị cá rô Đầm Sét không thể lẫn với bất cứ loại ở nơi nào khác. Cá rô Đầm Sét, với vị ngọt thanh, béo bùi, không chỉ là món ăn thân thuộc của người dân xứ Thanh mà đã vươn lên trở thành đặc sản. Từ những người con xa quê đến thực khách sành ăn nơi đô thị, ai nấy đều không tiếc lời khen ngợi hương vị tuyệt hảo mà thiên nhiên đã ban tặng cho loại cá đặc biệt này.
Cá rô Đầm Sét sinh sống tự nhiên thường tập trung ở các con rạch, ruộng nước, ao hồ… Mùa hè là mùa cá rô ngọt và béo nhất, sang tháng 7 cá bắt đầu “ôm trứng”, bụng căng tròn hai bầu trứng vàng ươm.
Cá rô nơi đây chỉ to cỡ hai đầu ngón tay khép khít, màu phớt vàng như màu nghệ, tròn trịa, vẩy xanh bóng nhẫy. Cá rô có tính bình, vị ngọt và không độc, có thể chữa được nhiều bệnh. Giản dị từ nguyên liệu đến cách chế biến và thưởng thức nên dù là món ăn dân dã nhưng lại được nhiều người ưa thích.
Cá rô rán hay nấu canh hương vị đều rất ngon, đặc biệt là cá rô rán vàng. Khi dầu rán đã đun sôi già, thả chìm từng con cá vào chảo dầu giúp cá chín đều và da không bị bong khỏi thịt cá. Ðể ngọn lửa cháy đều vừa phải cá sẽ chín từ từ. Khi nào cá rô chuyển màu vàng sẫm, thân hơi cong lên, mùi thơm phức thì là cá chín và có thể gắp ra đĩa. Khi thưởng thức, cá rô chấm với nước mắm ngon hay tương Bần thêm vài giọt chanh, ít gừng, vài lát ớt thái nhỏ thì mới cảm nhận được hết vị đậm, béo ngậy, giòn thơm và mới hiểu vì sao đây là một món ăn đặc sản xưa kia từng được đem tiến vua.
Vào mùa hè được thưởng thức món cá rô Đầm Sét nấu canh rau cải thì khó lòng có thể từ chối bởi sự kết hợp giữa vị thanh – mát, ngọt – ngon. Những con cá rô to được đem luộc sôi, vớt ra để nguội, gỡ thịt, nước luộc cá được giữ lại. Phần đầu và xương cá giã nhỏ rồi lọc lấy nước. Ðun nước luộc cá cho sôi lại rồi thả rau cải, cải chín cho phần thịt cá đã ướp với gia vị vào. Cuối cùng thả thìa là, vài lát gừng rồi khuấy đều là xong. Thưởng thức món canh rau cải nấu với Cá rô Đầm Sét người ăn cảm giác khỏe khoắn bởi đây là món ăn bổ dưỡng,một món ăn dân dã mà thấm đượm nghĩa tình của người dân quê.
