Giữa lòng thành phố Vĩnh Long, bún cá rô đồng tại Vĩnh Long vẫn giữ được hồn cốt của món ăn miệt vườn – mộc mạc, dung dị nhưng đậm đà khó quên. Mỗi sáng sớm, khói bay lên từ những nồi nước lèo sôi lăn tăn, mùi thơm của cá rô chiên vàng hòa quyện với hương me rừng thoang thoảng khiến bất kỳ ai ngang qua cũng phải ngoái nhìn và dừng lại nếm thử.
Cá rô đồng dùng để nấu món này thường là cá sống trong tự nhiên, được câu về từ các nhánh sông Tiền hay các khu sinh thái như Vườn quốc gia Tràm Trà Sư. Loài cá này tuy nhỏ nhưng thịt chắc, ngọt, ít tanh và có vị béo rất riêng. Sau khi làm sạch, cá được ướp nhẹ rồi chiên giòn vàng đều hai mặt. Một số quán chọn cách gỡ xương cá rồi nấu, một số khác để nguyên con, tùy theo khẩu vị của thực khách. Sau khi chiên, cá được hầm nhẹ vào nồi nước dùng đã chuẩn bị sẵn để giữ độ mềm và ngấm gia vị.
Nước lèo chính là linh hồn của món ăn này. Thay vì chỉ ninh xương heo đơn giản, người nấu sẽ thêm vào đó một chút me rừng để tạo vị chua thanh, vài lát thơm (dứa) để làm dịu đi vị tanh tự nhiên của cá, đôi khi có cả gừng hoặc ngải bún để tăng độ thơm. Nước dùng đạt chuẩn là nước có màu trong, khi múc lên không đục, không váng dầu, và đặc biệt phải có vị ngọt tự nhiên từ cá và rau củ. Người nấu phải canh lửa thật nhỏ để nước không sôi bùng, giúp nước giữ được độ thanh tao mà không bị lợ hay khét.
Tô bún cá rô được dọn ra bao giờ cũng đầy đặn và hấp dẫn. Một lớp bún trắng mềm lót dưới đáy tô, bên trên là cá rô chiên giòn, vài lát cá nạc đã gỡ sẵn, thêm chút hành lá thái nhỏ, rau răm, một ít giá sống, rau thơm, vài lát ớt đỏ tươi. Khi chan nước lèo vào, hơi nóng làm dậy mùi thơm khó cưỡng. Thực khách chỉ cần thêm chút nước mắm mặn và vắt miếng chanh là đã có thể thưởng thức trọn vẹn hương vị miền Tây trong từng muỗng bún.
Điều đặc biệt ở món bún cá rô là sự cân bằng hài hòa giữa các tầng vị. Vị ngọt của cá và nước hầm hòa quyện cùng vị chua thanh của me và thơm, vị cay nhẹ của ớt, chút đắng dịu của rau sống, tạo nên một bản giao hưởng ẩm thực nhẹ nhàng nhưng cuốn hút. Mỗi miếng bún là một lần cảm nhận rõ nét hơn sự tinh tế trong ẩm thực vùng sông nước.
Các quán bún cá rô đồng tại đây thường mở từ 7 giờ sáng đến khoảng 11 giờ trưa, nhưng giờ cao điểm nhất là từ 7h30 đến 9h, khi người dân địa phương và khách du lịch tìm đến đông nhất. Bàn ghế kê sát nhau, tiếng muỗng va chạm, tiếng rao nhẹ nhàng, khói nghi ngút từ nồi nước lèo… tất cả tạo nên một không khí buổi sáng rất đỗi thân thuộc. Có người ăn xong bát bún lại gọi thêm ly trà đá, ngồi trò chuyện, ngắm dòng người qua lại. Có người tranh thủ mua bún mang về cho cả gia đình. Dù đến từ đâu, mọi người đều chung một cảm giác – hài lòng.
Với giá từ 25.000 đến 35.000 đồng một tô, bún cá rô đồng không chỉ là món ăn sáng ngon miệng mà còn là lựa chọn tiết kiệm và bổ dưỡng. Nhiều du khách phương xa khi đến Vĩnh Long đều tìm đến các quán lâu năm tại phường 5 để thưởng thức món ăn nổi tiếng này. Bởi họ biết rằng, giữa những điều đổi thay, vẫn còn đó hương vị quê nhà nguyên bản, ấm áp và đáng nhớ.
Bún cá rô đồng không đơn thuần là món ăn lót dạ buổi sáng – nó còn là hiện thân cho sự gắn bó giữa con người miền Tây và thiên nhiên quanh mình. Mỗi con cá, mỗi mớ rau, mỗi ngụm nước lèo đều là kết tinh của đất trời, của công sức và tình yêu dành cho ẩm thực. Và cũng nhờ vậy, bún cá rô đồng phường 5 vẫn mãi là “món ăn quốc dân” trong lòng người dân Vĩnh Long – dù là sáng sớm mưa phùn hay trưa nắng vàng rực rỡ.
