Giới thiệu
Bún bò Đò Trai là món ăn truyền thống nổi tiếng của làng Đò Trai, nay thuộc xã Thạch Hà – một xã nội thị mới của thành phố Hà Tĩnh. Gắn bó với người dân địa phương qua nhiều thế hệ, bún bò Đò Trai không chỉ là món ăn sáng dân dã mà còn là một phần ký ức tập thể của cư dân ven đô. Vị ngọt đậm từ nước hầm xương, sợi bún trắng mềm, thịt bò thơm béo cùng hành tăm nồng nàn đã tạo nên hương vị rất riêng, khiến ai từng một lần thưởng thức cũng khó lòng quên được. Trải qua thời gian, món ăn bình dị ấy vẫn giữ nguyên bản sắc và ngày càng lan rộng trong lòng thành phố đang phát triển.
Nguyên liệu và cách làm
Bún bò Đò Trai sử dụng những nguyên liệu đơn giản nhưng được chế biến khéo léo để tạo nên hương vị đặc trưng. Nước dùng được ninh từ xương bò, có vị ngọt thanh tự nhiên, trong mà đậm đà. Thịt bò thường là phần nạm hoặc thăn mềm, thái mỏng, trụng chín tới để giữ độ ngọt thịt. Hành tăm – một loại gia vị truyền thống của Hà Tĩnh – được giã nhỏ, phi thơm và cho vào bát bún, tạo mùi thơm nồng ấm rất đặc trưng. Tô bún thường có thêm tiết luộc, hành lá, tiêu, và có thể ăn kèm với rau sống, dưa góp, hoặc một ít sa tế để tăng vị cay. Nhờ sự mộc mạc, rõ vị và tinh tế trong cách nấu, món bún bò này mang lại trải nghiệm vừa gần gũi, vừa đậm đà bản sắc địa phương.
Giá trị văn hóa – truyền thống
Từ nhiều năm nay, bún bò Đò Trai đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa – ẩm thực của người Hà Tĩnh. Mỗi sáng sớm, những nồi bún nghi ngút khói lại đỏ lửa trong các căn nhà ven đường làng, rồi dần trở thành những quán ăn đông khách khi đô thị hóa lan đến. Dù mang dáng dấp của một món ăn sáng bình dân, bún bò Đò Trai lại chất chứa bên trong cả một truyền thống lao động cần mẫn, kỹ lưỡng và tình cảm của người nấu. Với nhiều người dân thành phố Hà Tĩnh ngày nay, một tô bún bò không chỉ làm no bụng mà còn khơi gợi những ký ức ấm áp về một thời thôn quê mộc mạc, trước khi làng Đò Trai sáp nhập và thay da đổi thịt từng ngày.
Biến tấu và vai trò hiện đại
Sau khi làng Đò Trai trở thành một phần của xã Thạch Hà nội thị, món bún bò truyền thống cũng bước vào đời sống đô thị với nhiều đổi thay nhẹ nhàng. Một số quán đã mở rộng phục vụ thêm bò viên, giò hoặc trứng, đồng thời bán mang đi, đặt online để phù hợp với nhịp sống hiện đại. Tuy vậy, đa phần các hộ làm nghề lâu năm vẫn giữ nguyên cách nấu cũ: không phẩm màu, không phụ gia công nghiệp, chỉ có xương hầm, thịt bò tươi và hành tăm chính gốc. Nhờ vậy, bún bò Đò Trai không chỉ là món ăn sáng phổ biến mà còn là niềm tự hào ẩm thực của thành phố Hà Tĩnh – một minh chứng sống động cho việc giữ gìn hồn quê giữa lòng đô thị đang phát triển từng ngày.
