Động Puông- Di tích danh thắng hấp dẫn du khách

Đến du lịch Hồ Ba Bể, du khách còn được khám phá và thưởng ngoạn phong cảnh tự nhiên đẹp của Động Puông, đây là một di tích danh lam thắng cảnh được công nhận và xếp hạng di tích cấp tỉnh của Bắc Kạn.

Từ thị trấn Chợ Rã đi vào hồ Ba Bể khoảng 7km là đến bến xuồng Buốc Lốm, du khách xuống xuồng máy hoặc thuyền độc mộc xuôi theo sông Năng khoảng 3km là đến Động Puông. Động Puông là một hang động đá vôi tự nhiên nằm trong dãy núi Phja Puông, dòng sông Năng chảy qua động có chiều dài 351m, nước sông chảy vào động từ phía Đông Bắc, ra hướng Tây Nam. Cửa động tạo thành vòm cao hơn 60m, rộng trung bình 277m, độ sâu của nước trong động từ 6-10m. Bước chân vào trong động, du khách sẽ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của thạch nhũ, nơi cư trú của nhiều loài dơi, chim nhạn. Động Puông là cảnh quan điển hình về kiến tạo địa chất của vùng cax-tơ, có sự kết hợp hài hòa tự nhiên giữa sông, núi đá vôi, động thực vật đó vừa là đối tượng của nghiên cứu khoa học địa chất, vừa là đối tượng để khai thác du lịch.

Ở khu vực Động Puông nói riêng và Hồ Ba Bể nói chung là vùng khí hậu nhiệt đới ẩm. Nhiệt độ trung bình trong động từ 18 – 20 độ C. Động nằm trong quần thể sinh thái Vườn quốc gia hồ Ba Bể, đây là một thảm rừng nguyên sinh trên hệ thống núi đá vôi bao gồm 4 ngành thực vật với 115 họ và 416 loài. Trong đó, có một số loài gỗ quý như: Đinh, lát hoa, nghiến… Phía trong động chủ yếu là các loài rêu đá. Động Puông thuộc khu vực rừng nguyên sinh nên có điều kiện thuận lợi cho các đàn dơi sinh sống trong động, ngoài ra còn có nhiều loài chim, bò sát, cá sinh sống xung quanh.

Động Puông được gắn liền với truyền thuyết, sự tích về ông Tài Ngào được nhân dân địa phương lưu truyền lại từ đời này qua đời khác. Truyện kể rằng: “Thủa ấy con sông Năng bắt nguồn từ Phja En chảy về ồ ạt tới bản Vài thì bị dãy núi Puông chặn đứng lại, dòng nước ứ lại làm ngập úng hết cả bản làng. Ngọc Hoàng đã sai ông Tài Ngào (người khổng lồ) xuống đục núi, giải phóng dòng nước dữ để cứu dân. Từ đó, hình thành nên Động Puông, những hòn đá do ông Tài Ngào khoét núi ném về phía sau đã tạo thành thác Đầu Đẳng ngày nay”.

Động Puông có hai động liền kề nhau, động ở trên cao gọi là Động Trên theo tiếng địa phương gọi là “Puông Tềnh”, động dưới thấp gọi là Động Dưới “Puông Tẩu” hoặc “Puông Nặm”. Trong động có 2 lối  lên xuống, ở Động Puông dưới có sự kết hợp cả cảnh đẹp của sông nước hòa quyện cùng vẻ đẹp tự nhiên của nhũ đá tạo nên một sức hấp dẫn huyền ảo. Phía trong động có một nhũ đá giống “ông Bụt” phúc hậu đang ngồi trên ngai vàng thư thái, an nhàn ngắm cảnh non nước mây trời. Ở Động Trên có rất nhiều thềm đá, các nhũ đá tạo thành ruộng, vườn ao cá, nơi chăn nuôi, dân địa phương gọi những đám ruộng của “bà phù thủy”. Bắt đầu vào trong động, ta bắt gặp các dải đá xếp thành từng khu, từng cung bậc như những đám ruộng bậc thang của đồng bào miền núi. Phía trên trần động là các nhũ đá như những bầu sữa mẹ rỏ xuống ngày đêm tí tách. Bên trong động còn có giếng nước, có cảnh trông như một vườn cây trái xum xuê.

Du khách đến với Động Puông được chiêm ngưỡng những cảnh quan kỳ thú sinh động, kết hợp tất cả các yếu tố tinh hoa của sông núi, nước non. Bên ngoài là sự phong phú của hệ sinh thái, vào trong động, dưới ánh sáng của đèn, đuốc thì các nhũ đá sẽ hiện lên với muôn hình khối chập chờn, di động kỳ ảo như chốn tiên cảnh trong truyện cổ tích. Động Puông như thể được tạo hóa sắp đặt nên cảnh thần tiên giữa lòng trần thế, chào mời vẫy gọi du khách đến tham quan, nghỉ ngơi, giải trí và chiêm ngưỡng vẻ đẹp tạo hóa./.