Chè dừa dầm là món ăn giải khát truyền thống mang hương vị đặc trưng của thành phố cảng Hải Phòng, đã trở thành một thức quà bình dân nhưng không kém phần độc đáo trong văn hóa ẩm thực miền Bắc. Sự kết hợp hài hòa giữa vị ngọt thanh của cùi dừa non, cái béo ngậy của nước cốt dừa và độ mát lạnh của đá bào đã tạo nên một trải nghiệm ăn uống mát mẻ, dễ chịu, đặc biệt phù hợp với khí hậu nóng ẩm mùa hè của Việt Nam. Món chè này không chỉ là món ăn vặt được người dân địa phương ưa chuộng mà còn trở thành một trong những đặc sản nổi tiếng được rất nhiều du khách yêu thích khi ghé thăm Hải Phòng.
Về nguồn gốc, chè dừa dầm đã xuất hiện tại Hải Phòng khoảng vài năm trở lại đây và nhanh chóng tạo nên cơn sốt trong cộng đồng yêu ẩm thực. Theo các nhà nghiên cứu và những người dân bản địa, món ăn này được phát triển từ sự sáng tạo của các quán chè truyền thống nhằm khai thác hết hương vị ngọt ngào, thanh mát của trái dừa – một loại quả phổ biến và giàu dinh dưỡng ở vùng đất cảng. Những quán đầu tiên trên con đường Lạch Tray – một tuyến phố sầm uất của Hải Phòng – đã khởi xướng và làm nên tên tuổi cho món chè này. Từ đó, chè dừa dầm không chỉ đơn thuần là sự pha trộn các nguyên liệu mà còn tượng trưng cho sự phát triển linh hoạt của ẩm thực đường phố; nó mang đậm hương vị địa phương nhưng dễ dàng thích nghi, biến tấu để phù hợp với thị hiếu ngày càng tinh tế của khách hàng.
Về đặc điểm, điểm nhấn khiến chè dừa dầm trở nên hấp dẫn là sự kết hợp tinh tế của nhiều thành phần nguyên liệu tạo nên vị ngon đậm đà mà không hề ngán. Cùi dừa non được nạo sợi mỏng, mềm mại, giữ trọn vị ngọt thanh mát, trong khi đó phần nước cốt dừa hòa quyện với sữa đặc tạo ra chất béo sánh đậm, thơm phức thoảng hương dừa nồng nàn. Để làm đa dạng và tăng thêm sự thú vị cho món chè, người ta thường kết hợp thêm các loại thạch rau câu trong suốt, dai giòn cùng với trân châu mềm dẻo – đặc biệt là trân châu nhân dừa, cho cảm giác ngọt ngào và béo bùi bất ngờ ở từng miếng thưởng thức. Thêm vào đó, đá bào tơi xốp được cho vào ly giúp món chè giữ được độ mát lạnh cần thiết, làm dịu đi cái nóng bức của mùa hè. Không giống với nhiều món chè truyền thống thường có vị ngọt đậm và nặng, chè dừa dầm Hải Phòng giữ được sự cân bằng giữa vị béo và vị thanh, đồng thời tạo cảm giác nhẹ nhàng dễ ăn.
Về cách làm, để tạo ra một ly chè dừa dầm chuẩn vị Hải Phòng, việc lựa chọn nguyên liệu luôn được đặt lên hàng đầu. Dừa non phải là loại vừa tới, không quá già để cùi dừa mềm, ngọt thanh. Phần nước dừa tươi được giữ lại chế biến cùng bột rau câu và đường để làm thành thạch dừa trong suốt tự nhiên, tạo thêm kết cấu đa dạng cho món chè. Một trong những công đoạn đặc biệt và mất nhiều thời gian là làm trân châu nhân dừa, nơi bột năng được nhào cùng nước sôi đến khi mềm mịn rồi được bao bọc bằng những miếng dừa nhỏ bùi béo, sau đó luộc chín để tạo độ dai mềm hoàn hảo. Nước cốt dừa sánh đặc sau đó được pha chế cùng sữa đặc và ít đường, tạo nên phần nước dùng béo ngậy và thơm ngọt đậm đà. Tất cả các nguyên liệu được phối hợp kỹ lưỡng để khi trộn chung với nhau, từng lớp hương vị hòa quyện, tạo thành một tổng thể tròn vị và đầy cảm xúc khi thưởng thức.
Khi thưởng thức chè dừa dầm, người ăn thường cho phần cùi dừa non mềm mịn, thạch mát lạnh cùng trân châu dai giòn vào ly, chan một lượng nước cốt dừa sánh đặc và ngọt béo lên phía trên, cuối cùng thêm đá bào để tăng phần mát lạnh. Cách ăn chè dừa dầm không quá cầu kỳ nhưng đòi hỏi sự phối hợp tỷ lệ giữa các thành phần để vừa miệng, không quá ngọt và cũng không thiếu độ béo của nước cốt dừa. Người thưởng thức có thể dùng thìa để múc lên từng miếng dừa, thạch, trân châu và cùng lúc cảm nhận vị béo ngọt, mát lạnh hòa quyện tạo nên một sự khác biệt dễ nhớ. Mỗi lần cầm ly chè dừa dầm trên tay, hương thơm thoảng nhẹ của dừa hòa quyện cùng cái lạnh tê tê của đá bào khiến món ăn trở thành “bảo bối” vô cùng hiệu quả giải nhiệt mùa hè oi bức, đồng thời giúp tinh thần thư thái thư giãn sau những giờ làm việc căng thẳng.
Chè dừa dầm không chỉ là thức quà dân dã của người Hải Phòng mà còn là dấu ấn ẩm thực độc đáo, tạo nên sự khác biệt trong hàng loạt món chè truyền thống Việt Nam. Món ăn này đã thổi vào văn hóa đường phố Hải Phòng một làn gió mới, vừa giữ được nét truyền thống vừa cách tân phù hợp với xu hướng thưởng thức hiện đại. Ngày nay, bạn có thể dễ dàng tìm thấy chè dừa dầm ở nhiều con phố, quán xá tại Hải Phòng và kể cả tại Hà Nội hay các thành phố lớn khác. Tuy nhiên, hương vị chuẩn nguyên bản của chè dừa dầm vẫn khiến nhiều người phải tìm về nguồn gốc nơi đất cảng để thưởng thức và cảm nhận trọn vẹn tinh túy của món ăn.
Tóm lại, chè dừa dầm không chỉ thu hút nhờ vị ngọt mềm mịn của cùi dừa non, vị béo nồng của nước cốt dừa hay sự dai giòn của thạch và trân châu mà còn bởi câu chuyện văn hóa, lịch sử gắn bó với đất cảng Hải Phòng. Với độ mát lạnh nhẹ nhàng, hương thơm đặc trưng và cách chế biến tinh tế, chè dừa dầm đã trở thành món ăn được lòng nhiều thế hệ thực khách. Đây là sự lựa chọn lý tưởng cho ngày hè oi nóng, nhưng đồng thời cũng là một viên ngọc ẩm thực góp phần làm phong phú hơn bức tranh ẩm thực Việt Nam đa dạng và sắc nét. Chính vì vậy, chè dừa dầm đã và đang tiếp tục lan tỏa sức hút của mình, trở thành một phần không thể thiếu trong hành trình khám phá ẩm thực truyền thống và hiện đại miền Bắc.
