Nghề làm bánh chưng bánh dày

Người dân tham gia cuộc thi làm bánh dày tại lễ hội

Phú Thọ – vùng Đất Tổ linh thiêng – nổi tiếng với nghề làm bánh chưng vuông và bánh dày tròn, được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.. Nghề làm bánh chưng bánh dày không chỉ được xuất hiện vào dịp Tết mà còn được tổ chức riêng thành các lễ hội bánh chưng, bánh dày trong năm, thể hiện giá trị văn hóa lâu đời của cộng đồng. Mỗi chiếc bánh gói đều chứa đựng tâm huyết của người thợ làng nghề, từ chọn lá dong, gạo nếp, đậu xanh đến khâu luộc lâu giờ, giữ hương vị truyền thống đặc trưng của đất nước Việt Nam ta.

Lịch sử và giá trị văn hóa

Theo truyền thống, bánh chưng – bánh dày gắn liền với truyền thuyết Lang Liêu thời các vua Hùng, biểu tượng cho sự hiếu thảo và tri ân trời đất, cha mẹ. Ở Phú Thọ, nghề gói bánh chưng, bánh dày đã được lưu truyền qua nhiều thế hệ tại các làng nghề nổi tiếng như Dữu Lâu, Hùng Lô (thành phố Việt Trì), Mộ Chu Hạ và Trúc Phê (huyện Tam Nông).

Nghề làm bánh nơi đây không chỉ đơn thuần là nghề thủ công, tạo ra sản phẩm ẩm thực truyền thống mà còn mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc, thể hiện sự gắn kết cộng đồng, gìn giữ đạo lý “uống nước nhớ nguồn”. Đặc biệt, hội thi gói bánh chưng, giã bánh dày được tổ chức tại lễ hội Đền Hùng hàng năm chính là dịp tôn vinh và quảng bá nghề truyền thống này, góp phần lưu giữ bản sắc văn hóa độc đáo của vùng Đất Tổ.

Trong các lễ hội văn hóa lớn như Giỗ Tổ Hùng Vương tại Đền Hùng, hội thi gói – luộc bánh chưng, giã bánh dày luôn là điểm nhấn đặc sắc, thu hút đông đảo người dân và du khách thập phương. Đây không chỉ là dịp để tôn vinh bàn tay khéo léo của những nghệ nhân làng nghề, mà còn góp phần lan tỏa nét đẹp truyền thống lâu đời của vùng Đất Tổ.

Ngoài ra, các chợ phiên làng nghề cũng được tổ chức thường xuyên quanh năm, là nơi trưng bày những chiếc bánh chưng xanh vuông vắn, bánh dày trắng ngần cùng nhiều đặc sản địa phương hấp dẫn. Điều thú vị là du khách không chỉ đến để thưởng thức hay mua sắm mà còn có thể trực tiếp trải nghiệm: tự tay gói bánh dưới sự hướng dẫn của nghệ nhân, lắng nghe những câu chuyện văn hóa dân gian giàu ý nghĩa. Tất cả mang đến một hành trình kết nối sinh động và đầy cảm xúc với cội nguồn dân tộc.

Gìn giữ nét đẹp văn hóa dân tộc

Những chiếc bánh chưng bánh dày từ các đoàn tham gia thi làm bánh chưng bánh dày

Nghề làm bánh chưng, bánh dày ở Phú Thọ không chỉ góp phần bảo tồn và gìn giữ truyền thống lâu đời mà còn trở thành một hướng đi quan trọng trong phát triển kinh tế và du lịch cộng đồng tại địa phương. Những làng nghề nổi tiếng như Dữu Lâu, Hùng Lô, Mộ Chu Hạ và Trúc Phê hiện nay đã được chính quyền tỉnh hỗ trợ xây dựng nhãn hiệu tập thể, đưa sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP, quảng bá rộng rãi đến du khách và người tiêu dùng trong cả nước.

Nghề truyền thống này tạo sinh kế bền vững cho người dân, thu hút khách du lịch tìm hiểu và trải nghiệm, đồng thời giữ chân lớp trẻ gắn bó với quê hương. Không chỉ là sản phẩm ẩm thực, bánh chưng – bánh dày Phú Thọ còn mang trong mình giá trị văn hóa sâu sắc, trở thành món quà tinh thần giàu ý nghĩa, lan tỏa bản sắc vùng Đất Tổ đến khắp mọi miền.

Kết luận

Nghề làm bánh chưng, bánh dày ở Phú Thọ không chỉ đơn thuần là nghề thủ công truyền thống mà còn là biểu tượng văn hóa gắn liền với truyền thuyết thời Hùng Vương và bản sắc vùng Đất Tổ. Những chiếc bánh vuông, bánh tròn giản dị nhưng chứa đựng tinh hoa ẩm thực, sự khéo léo, lòng hiếu thảo và tinh thần đoàn kết cộng đồng.

Ngày nay, nghề truyền thống này đang được bảo tồn, phát triển và kết hợp với du lịch cộng đồng, mang đến cho du khách những trải nghiệm văn hóa độc đáo, đậm chất quê hương. Đến Phú Thọ, gói bánh, nghe kể chuyện làng nghề và thưởng thức hương vị bánh chưng, bánh dày truyền thống sẽ là hành trình đầy ý nghĩa để hiểu hơn về cội nguồn dân tộc và giá trị di sản Việt Nam.