Lịch sử hình thành và phát triển
Nghề làm tương tại làng Bần Yên Nhân đã có lịch sử hàng trăm năm tuổi. Từ xa xưa, tương Bần đã được biết đến như một loại nước chấm độc đáo, đậm đà hương vị quê hương, làm từ các nguyên liệu thuần Việt như đỗ tương, gạo nếp, muối trắng – tất cả đều có sẵn tại vùng nông thôn Bắc Bộ. Trải qua bao biến cố thăng trầm của xã hội, nghề làm tương ở đây vẫn được gìn giữ và phát triển qua nhiều thế hệ, trở thành niềm tự hào văn hóa của người dân địa phương.
Hướng dẫn di chuyển đến làng nghề
Từ Hà Nội, du khách có thể di chuyển đến làng Tương Bần bằng ô tô hoặc xe máy qua Quốc lộ 5. Tuyến đường thuận tiện, dễ đi và mất khoảng 45 phút để tới nơi. Với những ai không quen đường, có thể chọn xe khách tuyến Hà Nội – Hưng Yên hoặc sử dụng dịch vụ xe công nghệ để đến thẳng thị trấn Bần Yên Nhân.
Thời điểm lý tưởng để ghé thăm
Mùa hè là khoảng thời gian lý tưởng nhất để bạn ghé thăm làng nghề Tương Bần, bởi đây chính là lúc người dân đang rộn ràng vào vụ sản xuất. Những chum tương xếp đều tăm tắp phơi nắng sẽ tạo nên khung cảnh vừa bình dị vừa rất “đậm chất làng quê”. Thời tiết nắng nóng cũng là điều kiện lý tưởng giúp tương đạt độ lên men và ngấu chuẩn vị nhất.
Tương Bần có gì đặc biệt?
Tương Bần không chỉ là một loại nước chấm bình thường, mà còn là biểu tượng văn hóa, kết tinh của sự cần cù, sáng tạo và kỹ thuật ủ men truyền thống. Quy trình làm tương công phu kéo dài từ 1–2 tháng với nhiều giai đoạn tỉ mỉ: nấu xôi nếp để lên mốc, rang đỗ tương, ủ đỗ, phơi tương và khuấy đều hàng ngày.
Điểm đặc biệt là dù nguyên liệu rất đơn giản, nhưng nhờ bí quyết riêng và sự nhẫn nại trong từng công đoạn, tương Bần luôn giữ được vị ngọt hậu, thơm nồng, màu vàng nâu sánh đặc trưng mà không loại tương nào khác có thể sánh bằng.
Ngày nay, sản phẩm tương Bần đã đa dạng hơn, từ nước chấm truyền thống đến các sản phẩm đóng chai cao cấp phục vụ thị trường trong và ngoài nước. Làng nghề cũng đón nhiều du khách đến tham quan và tìm hiểu quy trình sản xuất tại chỗ.
Khám phá nhịp sống làng nghề
Ghé thăm làng nghề, bạn sẽ thấy cả một dãy phố bán tương, nhà nhà nấu tương – tạo nên một không khí nhộn nhịp nhưng rất đỗi bình yên. Nhiều hộ gia đình đã gắn bó với nghề làm tương hàng chục năm. Bạn có thể trực tiếp tham quan các công đoạn ủ tương, trò chuyện với nghệ nhân địa phương, thậm chí tự tay khuấy tương – một trải nghiệm thú vị hiếm có.
Ngoài ra, trong làng còn có nhiều quầy bán đặc sản địa phương như bánh cuốn chấm tương, rau muống luộc, thịt luộc – những món ăn dân dã nhưng đậm đà hồn quê khi ăn kèm với tương Bần chính hiệu.
Những lưu ý cho du khách
- Đừng quên mang theo chai/lọ thủy tinh nếu muốn mua tương mang về – điều này giúp bảo quản tương tốt hơn và thân thiện với môi trường.
- Thời tiết mùa hè ở Hưng Yên khá nóng, nên chuẩn bị nón/mũ, kem chống nắng khi đi tham quan làng nghề.
- Hãy hỏi kỹ nguồn gốc sản phẩm nếu mua số lượng lớn – bởi làng nghề có nhiều hộ làm tương, mỗi nơi lại có bí quyết và độ đậm nhạt riêng.
- Tôn trọng không gian sống và sản xuất của người dân địa phương, đừng tự ý chụp ảnh hoặc bước vào khu nấu tương nếu chưa xin phép.
Lời kết
Làng nghề Tương Bần – Hưng Yên không chỉ là nơi sản xuất ra một loại đặc sản nổi tiếng mà còn là nơi lưu giữ linh hồn của ẩm thực đồng bằng Bắc Bộ. Nếu bạn muốn tìm một địa điểm du lịch văn hóa – ẩm thực gần Hà Nội, vừa có thể trải nghiệm quy trình thủ công truyền thống, vừa thưởng thức món tương thơm lừng, đậm đà bản sắc, thì Tương Bần chính là lựa chọn tuyệt vời.
