Ẩn mình giữa những dãy núi Tây Bắc trùng điệp, vùng đất Mường Lay của tỉnh Điện Biên không chỉ nổi tiếng bởi cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ, mà còn bởi những món ăn đặc sắc mang đậm hương vị bản địa. Trong số đó, rêu đá nướng là món đặc sản độc đáo, gắn liền với đời sống của đồng bào dân tộc Thái sinh sống tại đây.
Rêu đá được lấy từ những con suối trong vắt, chảy quanh các bản làng thuộc phường Na Lay, xã Lay Nưa của thị xã Mường Lay (sau sáp nhập). Loại rêu này không phải rêu nào cũng dùng được, người dân nơi đây có kinh nghiệm nhận biết rêu non, xanh mướt, mềm mịn, mọc ở vùng nước chảy siết và không bị ô nhiễm. Rêu được hái về, ngâm nước sạch nhiều lần để loại bỏ sạn cát, sau đó mới đem chế biến.
Rêu có thể được làm thành nhiều món như rêu xào, canh rêu, rêu đồ, nhưng ngon và nổi tiếng nhất vẫn là rêu nướng trên than hồng. Rêu được tẩm ướp với các loại gia vị truyền thống như mắc khén, sả, ớt, lá dổi, rau thơm rừng… rồi gói vào lá dong hoặc lá chuối, đặt lên than nướng. Khi lớp lá cháy xém cũng là lúc hương thơm quyện lên, dậy mùi rừng núi và vị ngọt bùi khó cưỡng.
Rêu đá nướng không chỉ là một món ăn dân dã, mà còn là biểu tượng cho sự gắn bó của người Thái với thiên nhiên. Món ăn này thường xuất hiện trong những dịp lễ hội, ngày tết hoặc để đãi khách quý, thể hiện sự mến khách, hào sảng của người dân vùng cao. Rêu mềm, thơm, bùi béo, ăn cùng cơm nếp hoặc chấm thêm muối chẩm chéo thì quả là tuyệt phẩm.
Ngày nay, rêu đá nướng đã vượt ra khỏi bản làng Mường Lay, trở thành món ăn được nhiều du khách săn tìm khi đến với Điện Biên. Giữa nhịp sống hiện đại, món rêu đá nướng vẫn giữ được nét mộc mạc nguyên sơ, là minh chứng sống động cho vẻ đẹp ẩm thực vùng cao và sự hòa quyện hài hòa giữa con người với tự nhiên.
