Không chỉ nổi tiếng với cơm cháy, dê núi hay nem Yên Mạc, tỉnh Ninh Bình còn gây bất ngờ với du khách bằng một món ăn độc đáo: xôi trứng kiến. Đây là món đặc sản hiếm có, hội tụ tinh hoa ẩm thực dân gian và sự khéo léo của người dân vùng đất cố đô.
Món ngon đặc biệt từ thiên nhiên vùng núi đá vôi
Xôi trứng kiến là món đặc sản hiếm có, hội tụ tinh hoa ẩm thực dân gian và sự khéo léo của người dân vùng đất cố đô.
Xôi trứng kiến là món ăn đặc trưng của một số đồng bào dân tộc vùng cao, nhưng tại tỉnh Ninh Bình, món ăn này mang một bản sắc riêng, gắn với điều kiện địa hình đặc thù – nhiều núi đá vôi, hang động, rừng cây. Trứng kiến được thu hoạch vào mùa xuân, khi những tổ kiến rừng chứa đầy trứng trắng sữa, tròn nhỏ, béo ngậy.
Không phải loại kiến nào cũng có thể lấy trứng để chế biến món ăn. Chỉ trứng của loài kiến đen hoặc kiến ngạt sống trong rừng sâu mới được sử dụng, bởi chúng không độc, giàu dinh dưỡng và có mùi thơm đặc trưng. Người dân địa phương phải rất tinh tế và cẩn thận trong quá trình tìm kiếm và lấy tổ, để vừa bảo vệ môi trường rừng, vừa giữ được nguồn nguyên liệu quý.
Cầu kỳ từ nguyên liệu đến cách chế biến
Trứng kiến được người dân Ninh Bình lấy về
Nguyên liệu chính của món xôi trứng kiến là gạo nếp ngon, dẻo thơm, được đồ chín kỹ, sau đó trộn cùng trứng kiến đã được làm sạch, tẩm ướp gia vị. Trứng kiến trước khi chế biến thường được xào qua với hành khô phi thơm, mỡ lợn hoặc dầu phộng, tạo nên hương vị béo ngậy nhưng không hề ngấy.
Khi trộn với xôi, trứng kiến quyện vào từng hạt nếp bóng mướt, mềm dẻo, vừa có vị béo bùi, vừa thoảng chút ngậy nhẹ của rừng núi. Xôi thường được gói trong lá chuối hoặc lá dong, giữ nóng lâu và tăng thêm phần thơm dịu.
Đây là món ăn vừa ngon vừa lạ, khiến thực khách không khỏi tò mò, thử một lần là nhớ mãi – đặc biệt phù hợp trong các phiên chợ quê, lễ hội hay bữa ăn dân dã ngày đầu xuân ở Ninh Bình.
Từ món ăn bản địa đến điểm nhấn du lịch
Để lấy được trứng kiến cần có kỹ thuật và kinh nghiệm mới có được những rổ trứng kiến ngon lành
Không phổ biến rộng như nhiều đặc sản khác, xôi trứng kiến tại Ninh Bình thường được chế biến theo mùa, giới hạn sản lượng. Chính điều đó làm nên sự quý hiếm và sức hút khó cưỡng của món ăn này đối với du khách yêu thích trải nghiệm văn hóa ẩm thực bản địa.
Một số nhà hàng, homestay gắn với không gian sinh thái rừng núi hiện nay cũng đã bắt đầu đưa món xôi trứng kiến vào thực đơn đặc sản Ninh Bình, phục vụ khách trong dịp du xuân, khám phá hang động, leo núi. Những trải nghiệm ẩm thực này góp phần tô điểm thêm cho bản đồ du lịch ẩm thực của tỉnh.
Bảo tồn món ăn – gìn giữ hồn núi rừng Ninh Bình
Đặc sản Xôi trứng kiến Ninh Bình
Xôi trứng kiến không chỉ là một món ngon độc đáo mà còn là biểu tượng cho sự giao hòa giữa con người với thiên nhiên rừng núi Ninh Bình. Việc gìn giữ món ăn này cũng đồng nghĩa với việc bảo tồn nguồn nguyên liệu, duy trì tập quán thu hái và chế biến truyền thống một cách bền vững.
Với sự quan tâm ngày càng lớn đến du lịch xanh, trải nghiệm ẩm thực bản địa, xôi trứng kiến hoàn toàn có tiềm năng trở thành một đặc sản nổi bật, góp phần quảng bá hình ảnh Ninh Bình – một vùng đất không chỉ đẹp bởi danh thắng mà còn giàu chiều sâu văn hóa và bản sắc ẩm thực.
Xôi trứng kiến – món ngon từ núi rừng, kết tinh trong từng hạt nếp, từng giọt mỡ trứng – là minh chứng cho sự tinh tế, phong phú và đặc biệt của ẩm thực Ninh Bình mới.
