Rượu Kim Sơn từ lâu đã trở thành biểu tượng văn hóa ẩm thực của huyện Kim Sơn (cũ), tỉnh Ninh Bình. Với hương vị đậm đà, quy trình nấu truyền thống và chất men đặc trưng, rượu Kim Sơn không chỉ là món quà quý mà còn là một phần trong đời sống tinh thần của người dân vùng đất ven biển.
Làng nghề truyền thống lưu giữ tinh hoa bao đời
Là đặc sản trứ danh của vùng đất Ninh Bình, rượu Kim Sơn xuất hiện ở khá nhiều nơi từ chợ quê cho đến nhà hàng sang trọng.
Rượu Kim Sơn bắt nguồn từ các làng nghề nấu rượu truyền thống như Phát Diệm, Lai Thành, Đồng Hướng… thuộc huyện Kim Sơn – vùng đất ven biển giàu phù sa. Đây là một trong những nơi có nghề nấu rượu lâu đời nhất tỉnh Ninh Bình, với lịch sử hàng trăm năm được gìn giữ qua nhiều thế hệ.
Người dân nơi đây coi việc nấu rượu không chỉ là nghề mưu sinh mà còn là nét văn hóa gắn với phong tục tập quán, đặc biệt trong các dịp lễ Tết, cưới hỏi, giỗ chạp. Rượu không chỉ để uống mà còn thể hiện lòng hiếu khách, sự trân trọng với khách quý.
Bí quyết làm nên hương vị rượu Kim Sơn
Gạo nếp cái vàng là một trong những nguyên liệu chính để làm nên những lít rượu chất lượng, bổ ích
Rượu Kim Sơn nổi bật nhờ hương thơm nồng, vị ngọt hậu, êm dịu, không gắt cổ và đặc biệt là “uống say mà không nhức đầu” – điều khiến nhiều thực khách yêu thích. Để có được chất lượng ấy, người dân nơi đây kết hợp khéo léo các yếu tố tự nhiên và bí quyết gia truyền:
- Nguyên liệu: Gạo nếp cái hoa vàng được chọn kỹ, ngâm và nấu đúng độ để đảm bảo độ dẻo, thơm.
- Men rượu: Men truyền thống được làm từ hơn 30 loại thảo mộc, tạo nên hương vị đặc trưng riêng.
- Nguồn nước: Nước ngầm vùng Kim Sơn có độ khoáng và độ ngọt phù hợp, góp phần làm nên vị rượu êm, trong, có mùi thơm nhẹ.
Quá trình ủ, chưng cất được thực hiện tỉ mỉ trong nhiều ngày. Sau khi nấu, rượu phải để “thở” trong chum sành ít nhất 3–6 tháng để đạt độ chín và hương vị chuẩn nhất.
Đặc sản không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực Ninh Bình
Đặc sản rượu Kim Sơn Ninh Bình mua làm quà
Rượu Kim Sơn không đơn thuần là một loại đồ uống mà còn là “người bạn đồng hành” của nhiều đặc sản Ninh Bình như thịt dê núi, cơm cháy, ốc núi… Trong các bữa tiệc, mâm cỗ truyền thống hay dịp đón khách thập phương, rượu Kim Sơn luôn hiện diện như một lời mời thân tình, gắn kết.
Nhiều nhà hàng, quán ăn tại Ninh Bình đều phục vụ rượu Kim Sơn, không chỉ để thực khách thưởng thức mà còn như một nét giới thiệu về văn hóa địa phương. Đây cũng là món quà được nhiều du khách chọn mua mang về sau mỗi chuyến đi.
Từ làng nghề đến thương hiệu địa phương
Cay nồng nàn chén rượu Kim Sơn Ninh Bình
Nhận thấy giá trị văn hóa – kinh tế của sản phẩm, nhiều cơ sở sản xuất rượu Kim Sơn đã chuyển đổi mô hình hoạt động sang hướng chuẩn hóa, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, đăng ký nhãn hiệu và tham gia chương trình OCOP. Một số đơn vị còn phát triển du lịch trải nghiệm, cho phép du khách tham quan quy trình nấu rượu truyền thống, thưởng thức và mua rượu tại chỗ.
Rượu Kim Sơn từng đạt nhiều giải thưởng tại các hội chợ thương mại và sản phẩm truyền thống trong nước. Đây không chỉ là niềm tự hào của Ninh Bình mà còn là minh chứng cho tiềm năng phát triển của các làng nghề truyền thống khi biết kết hợp giá trị văn hóa với yêu cầu hiện đại hóa.
